بهبهانه محدودیت منابع آبی
آشکارشدن محدودیتهای منابع آبی و خشکسالی نسبی سالگذشته و بهار امسال، باردیگر این سوال اساسی را مطرح کرد که آیا الگوی کشت خراسانرضوی که بر پایه تفکر خودکفاییست، میتواند زمینه را برای استفاده بهینه از منابع محدود آبی فراهم کند؟ طبعا جواب منفی است؛ زیرا رسیدن به خودکفایی به هرقیمتی به معنی حیفومیل منابع به طورکلی خواهد بود. حیفومیل منابع، هزینه تولید را افزایش داده و عملا کیفیت تولید کاهش یافته است و درنتیجه توان رقابتی محصول کاهش مییابد. نتایج این وضعیت را میتوان در محدودبودن تعداد کالاهای صادراتی و پایینبودن قدرت رقابتی محصولات کشاورزی دید؛ البته این شرایط محدود به کالاهای کشاورزی نیست؛ بلکه میتوان حاکمشدن تفکر خودکفایی به هر قیمت را در بخش صنعت و خدمات نیز مشاهده کرد. اما این شرایط تغییردادنی و محدودیتها نیز مقابلهشدنی است.
تحولات جهانی بهویژه تحول در کشورهای صنعتی، کشورهای تازهصنعتیشده و کشورهای درحال صنعتیشدن شرق آسیا و حاکمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات، شرایط کسبوکار را متحول کرده و زمینه را برای کسبوکار جدید فراهم کرده است. حاکمیت اقتصاد دانایی بهعنوان مرحله جدیدی از جامعه صنعتی که برپایه فرایند جهانیشدن و فناوری اطلاعات و ارتباطات استوار است؛ نهتنها با محدودیتها روبهرو نیست؛ بلکه عوامل تولید را عواملی تشکیل میدهند که دچار کمیابی نیستند و هرچه از این عوامل استفاده شود، بر میزان این عوامل افزوده خواهد شد. دراین صورت دانش و اطلاعات زمینه را برای کسبوکار جدید و برای خلق بازارهای جدید فراهم میکند.
امروز در بسیاری از کشورها مانند استرالیا، فنلاند و…که در بخش کشاورزی از مزیت لازم برخوردار هستند بهمنظور برخورد با تنگناها، اقتصاد دانشمحور را بر کشاورزی حاکم کرده و تلاش درراستای نوآوری در محصولات کشاورزی، زمینه را برای خلق بازارهای جدید امکانپذیر ساخته است. بازارهایی که حاصل بهکارگیری دانش جدید در کشاورزی است، نه حاصل مکانیزهکردن کشاورزی.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.