حضور در اقتصاد جهانی با خروج از شرایط گلخانهای
درحال حاضر قابلیتهای بخش صنعت نشان از آن دارد که این بخش میتواند جایگزین خوبی برای درآمدهای نفتی باشد، اما بهطور قطع تحقق این امر تابع یکسری شرایط و پیشدرآمدهاست.
بسیاری از کشورها درحالحاضر از نعمت نفت بیبهرهاند و صنعت و تولید، اقتصاد آنها را میچرخاند. به این ترتیب صنایع، معادن و در کل بخشهای مولد این کشورها در کنار خدمات به فعالیت میپردازند و در ادامه آن با پرداخت مالیات به دولت، کشور اداره میشود. دولت در این کشورها برای چابکی در عمل تا حد ممکن خود را کوچک کرده و به این دلیل هزینههای خود را کاهش داده و در کنار آن به بهرهوری بالاتری دست یافته است. بنابراین از آنجا که هزینههای دولت کمتر شده، نیازهای مالی آن کاهش یافته و به این ترتیب هرچه درآمد کسب میکند برای زیرساختهای کشور هزینه میشود.
با توجه به اینکه تا افق ۱۴۰۴ ایران وابسته به درآمدهای نفتی تعریف شده است، دولتها تمایلی ندارند که خود را از اقتصاد نفتی جدا کرده و چسبندگی بین نیازهای دولت و درآمدهای نفتی را از بین ببرند. این درحالی است که وابسته شدن دولت به درآمدهای مالیاتی و درآمدهای ناشی از خدمات به مردم سبب میشود که دولت به فکر پاسخگویی و شفافیت باشد زیرا مردم در مقابل هزینههایی که متقبل میشوند، انتظار پاسخگویی دارند.
بر این اساس و با توجه به این شرایط، شروطی که سبب میشود صنعت بتواند جایگزین درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران باشد، خوشبینی به این موضوع است که فکر کنیم به زودی محقق میشود. متاسفانه درحالحاضر بخش صنعت کشور این توان را ندارد که جایگزین نفت باشد اما نیازمند این است که دولت و مجلس برای بهبود فضای کسبوکار، ارائه تسهیلات به صنعت، تغییر قوانین مالیاتی و بانکی اقدام کنند. بنابراین باید مشکلات تولید را بهطور واقعی و نه بهطور مقطعی حل کنیم.
اقتصاد کشور تنها تولید کالا نیست بلکه کشور نیازمند صادرات و واردات محصولات است. بنابراین تراز تجاری ایران باید تنظیم شود. درحالحاضر برای تهیه مایحتاج خود اقدام به فروش نفت و کسب درآمدهای ارزی میکنیم، درحالی که میتوانیم با توجه ویژه به صنعت این مشکل را حل کرده و از وابستگی به درآمدهای نفتی رهایی یابیم. برای این منظور باید صادرات در بخش صنعت آسان شود که این امر مستلزم رفع مشکلات موجود برسر راه صادرات کالاهای صنعتی است. در این زمینه اگر مشکل، تعرفههای ترجیحی با دیگر کشورهاست باید نسبت به تدوین آنها اقدام کنیم. گمرکات نیز برای این منظور باید به یاری صنعت بیایند و در نهایت حمایت مالی از تولیدکنندگان صادراتی در دستورکار قرار گیرد.
همچنین لازم است نسبت به اصلاح و تدوین قوانینی که تسهیلکننده حضور تولیدکنندگان صادراتی در فضای رقابتی بینالمللی هستند نیز اقدام شود. از آنجا که مسئله جایگزینی کالای صنعتی با درآمدهای نفتی است، باید در راستای شناسایی بازارهای داخلی، منطقهای و جهانی بکوشیم و برای فراهم آوردن این بازارها اقدام کنیم. بنابراین اگر نیاز به بهبود روابط دیپلماتیک کشور با دیگر کشورها داریم، باید دست به کار شویم و برای این منظور هر کس باید سر جای خود بنشیند.
یک تولیدکننده باید در بخش خود به درستی عمل کند و فروش محصول خود را به یک تاجر موفق بسپرد، اما همه این مسائل در ایران بر گردن صنعتگر نهاده شده که این روند مشکلساز است. نباید از یک واحد صنعتی در حد کوچک و متوسط انتظار حضور در بازارهای جهانی بهوسیله خود آن صنعتگر را داشت. تاجران باید در بخش بازرگانی و تجاری وارد عمل شوند. از سویی بخش حملونقل بهعنوان یکی از زیرساختهای مهم باید در کنار تولید قرار گیرد. اگر بهعنوان مکمل تولید به کمک بیاید، این بخش میتواند به خوبی عمل کند در غیراین صورت حتی با موفقیت بخش تولید هم نمیتوان در تجارت جهانی مناسب عمل کرد.
از طرفی هر اندازه که کیفیت تولید در کشور مناسب و تمامی شرایط فراهم باشد، اما به دلیل وارد نشدن به WTO تعرفه محصولات ایرانی همچنان بالاست که این امر قدرت رقابت با کالاهای خارجی عضو سازمان تجارت جهانی را از بین میبرد. براین اساس در این شرایط در صورتی امکان رقابت خواهیم داشت که یا سود محصولات خود را کاهش دهیم یا حذف از تجارت بینالملل را بپذیریم. خلاصه کلام اینکه صنعت باید از شرایط گلخانهای که در آن قرار دهد خارج شده و خود را برای حضور در اقتصاد جهان آماده کند.
آرمان خالقی – عضو خانه صنعت، معدن و تجارت ایران
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.