نظام تأمین اجتماعی از آفات اقتصادی است
رئیس انجمن تحقیق و توسعه خراسان رضوی گفت: نظام تأمین اجتماعی از آفات اقتصادی است، این نظام به گفته خود مسئولان برداشتی است که نیم قرن پیش آمریکا به ایران ارائه کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، کارآفرینی و فرهنگ آن و علاوه بر این توجه به معیارهای اقتصاد مقاومتی که ارتباط مستقیم با تقویت بخش خصوصی دارد از جمله مهمترین مواردی است که باید در دستور کار دولت برای بهبود وضعیت موجود قرار گیرد.
متأسفانه در این بخش مدیران بخش خصوصی و کارآفرینان برجسته مشکلات زیادی دارند و به همین علت خبرنگار تسنیم در خراسان رضوی گفتوگویی با حسین اختراعی؛ رئیس انجمن تحقیق و توسعه خراسان رضوی، رئیس انجمن محصولات کنترل کیفی ایران و کارآفرینی نمونه داشته که مشروح آن را در زیر میخوانید.
تسنیم: با توجه به اینکه شما رئیس انجمن محصولات کنترل کیفی ایران هستید به نظرتان مهمترین چالشی که در این حوزه وجود دارد چیست با توجه به اینکه بخشهای زیادی بر کنترل کیفیت در کشور نظارت دارند اما هنوز به کیفیت مطلوب دست پیدا نکردهایم.
اختراعی: کیفیت یک موضوع چندجانبه است؛ ما در کشورمان عادت داریم وقتی میخواهیم مشکل حوزهای را برطرف کنیم از منظری ویژه به آن نگاه کنیم در حالی که نمیتوان به این صورت وارد عمل شد؛ به عنوان مثال در حوزه کیفیت باید در نظر داشت که شروع آن از تولیدکننده آغاز شده و انتهای آن به مصرف کننده میرسد و در این میان استاندارد نیز باید دخالتهایی داشته باشد.
استاندارد در ایران از نظامهای استانداردی استفاده میکند که به صورتی مطلوب بومیسازی نشده و در واقع یک نوع بوروکراسی اداری نمادین در این حوزه ایجاد شده است.
در این حوزه زحمات زیادی نیز کشیده و اقدامات زیادی انجام میشود اما چون آحاد مردم را در نظر نمیگیریم و در قسمت تولید کیفیت بر اساس نیاز مردم بیتوجه هستیم این کارها نتیجهای ندارد، به عنوان مثال در این حوزه نیاز مردم این است که بتوانند کالای مورد نیاز خود را ارزان و به موقع دریافت کنند اما این اتفاق نمیافتد.
اما از سوی دیگر سازمانهای حمایت از حقوق مصرف کننده و انجمنهای این حوزه آن طوری که باید حمایت نمیشوند و در نتیجه قسمت ابتدا و انتها وظایف خود را انجام نمیدهند.
در بخش استاندارد نیز مشکلاتی وجود دارد؛ در نظر بگیرید که بیش از 20 هزار سند در این حوزه در ایران تدوین شده که برای تدوین هر کدام حداقل 5 دستگاه نیاز است به عبارت دیگر 100 هزار دستگاه باید در کشور وجود داشته باشد که این اسناد تدوین شده را بررسی کند که سرجمع این دستگاهها در کشور به 2000 عدد نیز نمیرسد.
در دومین بخش، استانداردهای اجباری کاهش پیدا کرده و به جای اینکه در مرزها برای کالاهای وارد و یا خارج شده استاندارهایی تدوین شود تأییدیه از مبدا صادر میشود در حالی که این غلط است و تأییدیه باید در مقصد گرفته شود.
اگر افرادی بخواهند تولید باکیفیت داشته باشند قیمت محصولات بالا میرود اما در بسیاری از موارد بالا رفتن قیمت سبب میشود که محصولات مشتری نداشته باشند و این موضوع تولیدکننده را با مخاطره مواجه میکند.
تسنیم: مشکلات حوزه تحقیق و توسعه در خراسان رضوی را به چه صورت ارزیابی میکنید؟
اختراعی: اقتصاد ما مشکلات بسیار زیادی دارد اما باید در نظر داشت که تحقیق و توسعه در 4 مرحله بوده؛ وهله نخست دانشمندان بوده که در آزمایشگاهها کار کرده و فواید آن به مردم میرسد، مثلاً دانشمندانی که در حوزه پزشکی مشغول به کار هستند؛ مرحله دوم در کارخانجات بوده که تحقیق و توسعه به کمک تولیدکنندگان میرسد و مرحله سوم آن نیز این است که به یک تحقیق و توسعه جامع دست پیدا شود که آینده پژوهی به این واسطه به دست میآید و این آینده پژوهی در نهایت به صورتی جهان شمول برای تمام مردم دنیا بوده و سبب تعالی تمام مردم در کره زمین میشود.
در ایران تمام جوانب تحقیق و توسعه در دانشگاهها محدود شده و با وجود تمام تلاشها هنوز هیچ ارتباطی با بخش صنعت در این حوزه به وجود نیامده است.
از دیگر سو صنایع نیز پژوهش را امری تشریفاتی میدانند در خراسان رضوی حدود 6000 واحد صنعتی وجود دارند که از این تعداد حدود 4000 عدد تقریبا در حال فعالیت هستند از این تعداد 250 عدد جواز تحقیق و توسعه دارند و 200 نفر پروانه دارند و از این تعداد 100 عدد عضو انجمن تحقیق و توسعه هستند که این تعداد نشان دهنده این است صنعتگر خراسان رضوی توجه چندانی به تحقیق و توسعه ندارند.
در علوم دیگر از جمله پزشکی نیز وضعیت مشابه است اگر نگاهی داشته باشیم متوجه میشویم در حدود 50 سال گذشته تعداد بیماریها و موضوعات مربوط به علم پزشکی که توسط دانشمندان ما مورد بررسی قرار گرفتهاند بسیار پایین بوده و همیشه افراد منتظر این هستند که رفرنسی از کشورهای دیگر به ایران برسد تا به آن عمل کنند.
تسنیم: رکود موجود در اقتصاد در واحدهای تحقیق و توسعه صنعت چه تأثیری گذاشته است؟
اختراعی: تحقیق و توسعه در کشور ما به طور کل به عنوان یک امر تشریفاتی در نظر گرفته میشود در حالی که این موضوع کاملاً برعکس است و نه تنها هزینه بر نبوده که سرمایه گذاری است و این درک توسط آحاد مردم ایران پذیرفته نیست و به همین علت با به وجود آمدن بحران اقتصادی نخستین بودجهای که حذف میشود مربوط به این بخش است.
در صورتی که آمارها نشان میدهد که واحدهایی که در وضعیت رکود توانستهاند مشکلات خود را حل کرده و حتی به رشد نیز دست پیدا کنند همانهایی هستند که به امر پژوهش توجه نشان دادهاند.
واحد تحقیق و توسعه باید محل دانشمندان باشد اما این اتفاق در ایران با قدری جابهجایی انجام میشود به این علت که کارشناس واحد تحقیق و توسعه در کشور ما دارای یک صنف نیست که از طرف ادارهای حمایت شود؛ واحد تحقیق و توسعه ارتباط با مردم، سیاستهای کلان، وضعیت موجود و دیگر مواردی از این دست را در نظر داشته و در تولید اعمال کند تا سطح کمی و کیفی را بالا برود.
تسنیم: وضعیت خراسان رضوی با توجه به اینکه بیشتر صنایع خرد در آن فعالیت دارند را با توجه به اوضاع موجود چگونه ارزیابی میکنید.
اختراعی: این صنعت مانند تمام کشور بسیار بحرانی است، البته با شدت بیشتر برنامهریزیها و حمایتهای مالی تنها از بخشهای دولتی انجام میشود دولت در نگرش مردم یعنی تمام کسانی که از بودجه دولت سهمی نداشته که در واقع همان بخش خصوصی هستند.
نظام مالیاتی غلط و پیچیده مشکلات زیادی را در بردارد که هدف و نحوه پرداخت آن مشخص نیست؛ در معنای ساده مالیات وجهی است که دولت در قبال درآمد افراد از آنها میگیرد اما این موضوع در کشور ما به قدری پیچیده است که اصلاً نمیتوان از ساز و کارهای آن اطلاع درستی به دست آورد و بسیاری همواره برای پرداخت آن سر درگم هستند.
نظام مالیاتی باید برای مصرف کننده باشد هماکنون فروشنده 12.5 درصد مالیات پرداخت کرده و تولیدکننده 25 درصد و این موضوع منتج به این است که واردات به صرفهتر از تولید باشد.
همچنین موضوع نظام تأمین اجتماعی نیز از دیگر آفات اقتصادی است این نظام به گفته خود مسئولان برداشتی است که نیم قرن پیش آمریکا به ایران ارائه کرده که دوران تیلور بنیان گذاشته شده و افراد جامعه نیز در تعیین مدیران آن هیچ نقشی ندارند.
در نظر بگیرید اگر فردی خود را بیمه عمر و سرمایه در نزد یکی از بیمههای خصوصی داشته باشد پس از مدت زمان تعیین شده مبلغ مناسبی پول در اختیار وی قرار میگیرد و این در حالی است که یک بیمه شده تأمین اجتماعی پس از 30 سال کار و پرداختی حق بیمه عایدی ویژهای دریافت نمیکند.
در ماه هر کارفرما برای هر کارگر خود حدود 500 هزار تومان باید به تأمین اجتماعی پرداخت کند که این موضوع به جز حقوق و مزایای آن است و پس از آن به خود کارگر حدود 800 هزار تومان حقوق میدهد و این به این معنی است که دو سوم حقوق کارگر برای تأمین اجتماعی، مالیات و دیگر مواردی از این دست صرف میشود.
علاوه بر این بیمه تأمین اجتماعی اجباری است و رقیبی نیز ندارد و نمیتوان همین خدمات را از دیگر بیمهها دریافت کرد که البته باز هم باید گفت این نظام بدترین نوع بیمه بوده و اصلا خدمات مناسبی را به کارگران ارائه نمیدهد.
یک کارفرما برای انجام دادن یک اقدام ساده اداری باید دهها بار از پلههای اداره بیمه بالا رفته و در آخر نیز از ساز و کار آن سر در نیاورده و نتواند اقدامات کارگران را ساماندهی کند گرچه این روال بوروکراسی اداری نامیده میشود اما خود ماکس وبر که بنیانگذار بوروکراسی اداری است نیز چنین تعبیری از این موضوع نداشته است.
از حدود 10 سال پیش در نظر بگیرید که حقوق کارگران از تورم قدری بالاتر بوده هنوز این قشر مشکلات معیشتی زیادی دارند.
یکی از مشکلات این حوزه این است که نظام کاری ما بر اساس کار و کارفرما تعیین شده است و به مفهوم کار اصلا توجهی نشده، پیامبر اکرم که دست کارگران را بوسیده در واقع برای شأن کار این اقدام را انجام داده نه برای خود فرد نگاه اولیای ما به مسئله کار بسیار مقدس بوده و در حالیکه این نگاه در قانون کار ما وجود ندارد.
در نظام کارگر و کارفرمایی تا حدود زیادی به کارگران توجه شده اما توجه به کارفرمایان بسیار کم است در نظر بگیرید اگر یک کارگر از یک روز به بعد حتی با داشتن قرارداد کاری بخواهد مکان را ترک کند به این علت که جای دیگری به وی دستمزد بیشتری پرداخت میکند امکان آن را دارد اما اگر کارفرما بخواهد کارگری را به علت اینکه فرد دیگری وجود دارد که همان کار را حقوق کمتری برایش انجام دهد به لحاظ قانونی برایش مشکل پیش آمده و این موضوع این 2 قشر را به شکلی ناموزون روبهروی هم قرار داده است.
در وضعیت موجود کارگر همواره کارفرما را به شکل یک انسان چپاولگر، ثروتمند و زورگو میداند و کارفرما نیز کارگر را فردی میداند که تنها قصد سواستفاده مالی از وی را دارد و این نگاه به این علت است که خود مقوله کار در فرهنگ ما تعریفی ندارد.
تسنیم: به نظر شما ارقامی که برای شاخصههای مختلف اقتصادی بیان میشود تا چه حد قابل اتکا است و اگر نیست تحلیل خود را بفرمایید.
اختراعی: این آمار و ارقام به قطع واقعیت ندارد و علت آن این است که ادارات مختلفی جمعآوری میشود که به آنها اطلاعات درستی به دلیل ضعف نظام اقتصادی داده نمیشود به عنوان مثال در نظر بگیرید یک واحد تولیدی یا صنفی به علت مشکلات مالی خود با افرادی که آنها نیز از بیکاری رنج میبرند توافق کرده که زیر قانون کار به آنها حقوق و مزایا پرداخت کند و آن افراد هم با توجه به وضعیت مالی خود این موضوع را پذیرفتهاند و در نتیجه این کارفرما و کارگر آمار درستی از وضعیت خود به ادارات زیربط ارائه نمیدهند این موضوع در مورد خرید و فروش نیز تسری دارد.
این آمارهای نادرست سبب میشود که تحلیل اشتباهی هم از آنها صورت گرفته و مشکلات در پی آنها نیز از حد فزون شود.
همچنین نظام بوروکراسی ایران به گونهای طراحی شده که به جای اینکه کسانی که به آنها مراجعه میکنند ارباب رجوع باشند که در واقع اگر این افراد نباشند پرسنل اداره جات بیکار مانده و فلسفه وجودی آنها زیر سؤال میرود؛ به انداره نوکر نیز با آنها رفتار نشده و اشخاص شاخص بخش خصوصی باید برای انجام کارهای خود همواره با خواهش و تمنا و بدون دریافت خدمات از پلههای ادارات پایین بروند.
این مسئله در خراسان رضوی قدری شدیدتر بوده و بسیاری از مشکلاتی که در این استان وجود دارد در بسیاری از شهرهای دیگر وجود ندارد.
تسنیم: به نظر شما با توجه به وضعیت موجود راهکار نهادینه شدن اقتصاد مقاومتی در استان چیست؟
اختراعی: نخست اینکه اقتصاد مقاومتی باید به صورت جامع آموزش داده شود دیگر اینکه نظام بیمه تأمین اجتماعی و مالیات باید فوراً بر اساس نظام اقتصادی اصلاح شود علاوه بر این بوروکراسی اداری کنترل و دولت کوچک شود.
موانع صادرات باید کم شده و نظام دانش بینان باید تقویت شود و مهمتر از همه اینکه تمام این موارد باید در کنار هم باشند تا اقتصاد مقاومتی اجرا شود به عنوان مثال در مورد مالیات باید نظام تولید از مالیات معاف شده و به جای آن مصرف کننده که قصد دارد از کالایی استفاده کند مالیات آن را بپردازد.
برخی از افراد در این کشور که مصرفکننده نبوده و تولیدکننده هم نیستند و به آنها دلال اطلاق میشود از دادن مالیات معاف بوده روز به روز به ثروت آنها افزوده میشود اما بسیاری از اقشار دیگر مانند حقوق بگیران باید مالیات بپردازند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.