برندسازی شرط توسعه صادرات محصولات کشاورزی
در سالهای اخیر سیاست افزایش صادرات غیرنفتی در دستور کار دولتمردان و فعالان بخش خصوصی قرارگرفته است،براین اساس تلاش میشود تا با شناسایی نقاط قوت و همچنین برطرف کردن نقاط ضعف موانع توسعه صادرات غیرنفتی برطرف شود.
محصولات کشاورزی در میان کالاهایی که ایران مزیت نسبی خوبی برای توسعه صادرات آن هادارد،جایگاه خوبی دارند به طوری که اکنون محصولاتی مانند زعفران بیشترین تولیدشان مربوط به ایران است.با این حال آنگونه که انتظار میرود ایران نتوانسته در بازارهای جهانی سهمی بهدست بیاورد.اما علت این مسئله چیست؟میتوان یکی از مهمترین دلایل این مسئله را در بیتوجهی به برندسازی در صادرات محصولات کشاورزی جستوجو کرد.
متأسفانه با اینکه بزرگترین تولیدکننده زعفران در جهان هستیم، تاکنون هیچ کار ارزشمندی برای برندسازی در محصولات کشاورزی مانند زعفران انجام نشده است.این مسئله سبب شده تا کماکان بزرگترین صادرکننده فلهای زعفران باشیم. توجه نکردن به برندسازی باعث شده تا رقیب بزرگ ما در دنیا اسپانیا باشد چون در ۵٠ سال اخیر در حالی که بدون توجه به برندسازی حوزه زعفران فعالیت میکردیم اسپانیا با برنامه ریزی و برندسازی جا پای خود را محکم کرده است.
برندسازی یعنی تمایز در بازار
برندسازی در جهان سبب تمایز تولیدات یک کشور و یا سازمان با کالاهای مشابه آن در بازار میشود. درواقع یک برند، ذهنیتی مثبت را در مشتری به وجود آورده و او را ترغیب به خرید آن کالا میکند. برندینگ تنها به انتخاب یک نام زیبا و یا یک لوگوی شاخص محدود نمیشود، این مفهوم، میزان مشخصی از اعتبار، اصالت و کیفیت را برای کالاهای تحت یک برند، به همراه دارد.
همچنین افزایش اعتبار یک برند در کشور یا جهان هزینه تبلیغاتی را برای کالای مدنظر کاهش میدهد.براین اساس اگر خواهان افزایش سهم ایران از بازارهای جهانی محصولات کشاورزی و به خصوص زعفران هستیم باید به سمت برندسازی حرکت کنیم. البته با تلاشی که توسط جمعی از صادرکنندگان زعفران ایرانی صورت گرفت اکنون بسیاری از کشورها میدانند که زعفران خوب و باکیفیت مال ایران است و امیدواریم روزی برسد که کالا و محصولات کشور را نه تنها به صورت جغرافیایی بلکه با برند ایرانی بشناسند. برندینگ یک فرایند بسیار هزینهساز است بنابراین مشکل در تأمین منابع مالی باعث شده تا برندسازی در کشور مغفول بماند.تا زمانی که حمایتهای مالی لازم از برندسازی صورت نگیرد،نمیتوان انتظار داشت،در این باره بتوانیم موفقیتی بهدست بیاوریم.
ثبات قیمت و صادرات
به تازگی برخی از فعالان اقتصادی مطرح میکنند که نوسان قیمت محصولات کشاورزی سبب شده تا نتوانیم در بازارهای جهانی فعال باشیم و این مسئله باعث واگذاری بازارها به رقبا شده است.با این حال ثبات نداشتن قیمت زعفران به عنوان چالش صادراتی شاید خیلی مهم نباشد چون زعفران یک کالای کشاورزی است و معمولا در مواجهه با مشتریان صادراتی این موضوع جا افتاده است که این کالای کشاورزی قیمتش به خیلی از عوامل بستگی دارد و همه میدانند که زعفران تا ٩٠ درصد در ایران تولید میشود و چون خیلی این تولید مکانیزه نیست و در دست کشاورز قرار دارد ثبات قیمت وجود نداشته باشد.برای ثبات قیمت در بازار جهانی باید صادرات از شکل سنتی خارج شود و در برخورد با خرده مالک که میخواهد دسترنج خود را به بهترین قیمت بفروشد باید بتوانیم مکانیزمی داشته باشیم که صادرکننده نزدیکتر به بخش کشاورزی عمل کند و کاشت، داشت و برداشت را مکانیزه کنیم.همچنین با بحران آب مواجه هستیم که در آینده ممکن است چالش ایجاد کند از این رو باید از حالا کشت زعفران علمی و ارگانیک شود تا بتوانیم انتظار یک رفتار منظم داشته باشیم.مکانیزه کردن کشت و کار در کشاورزی ضمن اینکه هزینه تمام شده را کاهش میدهد ثبات قیمتی مد نظر صادرکنندگان را نیز محقق میکند.
*عضو هیئت مدیره صندوق توسعه صادرات زعفران / فرهاد سحرخیز*
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.