بررسی عوامل موثر بر تابع تقاضای صادرات پسته ایران با تاکید بر سلامت غذایی
عنوان پاياننامه:
بررسی عوامل موثر بر تابع تقاضای صادرات پسته ایران با تاکید بر سلامت غذایی
ارائه شده جهت دريافت کارشناسی ارشد
رشته اقتصاد كشاورزي
استاد راهنما:
دکتر ناصر شاهنوشی –دکتر سید حسین سقاییان
نگارش: نیلوفر اشک تراب
Email:nilo.ashk@yahoo.com
اين پايان نامه با حمايت شركت شهركهاي صنعتي خراسان رضوي به انجام رسيده است.
چکيده
در بین محصولات کشاورزی، محصول پسته با اختصاص سهم 40 درصدی ارزش صادرات کشاورزی ایران در سال 1388 نقش مهمی را در ارزآوری کشور ایفا میکند. با این حال، طی دههی اخیر صادرات این محصول با چالشهای بسیاری از جمله عدم وجود سلامت غذایی (وجود آفلاتوکسین در پسته) و ظهور رقبای جدید همراه بوده که سبب کاهش سهم صادراتی پسته ایران در جهان شدهاست. لذا با توجه به این مهم، مطالعهی حاضر تلاش میکند عوامل موثر بر صادرات این محصول راهبردی را با تاکید بر سلامت غذایی شناسایی نماید و میزان تاثیر هر یک از آنها را بر صادرات این محصول مورد بررسی قرار دهد و در نهایت، راهکارهای کاربردی در جهت کاهش چالشهای مذکور ارائه نماید. بر این اساس در این مطالعه، مهمترین عوامل موثر بر تقاضای صادرات پسته ایران و تقاضای واردات عمده کشورهای واردکننده پسته با استفاده از روش دادههای ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، از مدل جاذبه برای بررسی عوامل موثر بر تجارت پسته ایران استفاده شد. بهمنظور برآورد تابع تقاضای واردات کشورهای عمده واردکننده پسته از دادههای ترکیبی 8 کشور طی سالهای 2006-1988، و جهت برآورد تابع تقاضای صادرات پسته ایران از دادههای ترکیبی 14 کشور طی سالهای 2006-1997 بهره گرفته شد. در برآورد مدل جاذبه از دادههای ترکیبی 9 کشور (شرکای تجاری ایران) طی سالهای 2006-1997 استفاده شد. نتایج برآورد تابع تقاضای صادرات پسته ایران نشان داد، متغیرهای نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی تأثیر مثبت و معنیدار، و متغیرهای سلامت غذایی و نسبت قیمت صادراتی پسته ایران به مجموع قیمت صادراتی پسته سایر کشورهای صادرکننده تأثیر منفی و معنیداری بر تقاضای صادرات پسته ایران دارد. متغیر نسبت میانگین قیمت وارداتی پسته به خشکبار در کشورهای عمده واردکننده اثر منفی و معنیدار، و متغیرهای تولیدناخالص داخلی و نرخ ارز کشورهای مذکور اثر مثبت و معنیداری بر میزان تقاضای واردات پسته به این کشورها دارد. نتایج مدل جاذبه نشان داد، متغیرهای تولید ناخالص داخلی شرکای تجاری پسته ایران، مرز مشترک (مجازی)، تأثیر مثبت و معنیدار، و متغیرهای نرخ ارز، مسافت، تولید ناخالص داخلی و جمعیت ایران، و سلامت غذایی (مجازی) اثر منفی و معنیداری بر حجم صادرات این محصول دارد. لازم به ذکر است، جمعیت کشورهای واردکننده اثر معنیداری بر حجم صادرات پسته ایران ندارد.در مطالعه مذکور، مقاصد صادراتی پسته ایران بر اساس روش دلفی فازی اولویتبندی شدند. نتایج نشان داد، آلمان میتواند بهترین بازار برای پسته ایران باشد و کشورهایی نظیر تایوان و کانادا میبایست در اولویت نهایی برای صادرات پسته در نظر گرفته شوند. پارامترهای موثر بر واردات شرکای تجاری پسته ایران از جمله حجم صادرات، قیمت صادرات، موانع و مشوقهای صادراتی، روابط سیاسی و هزینهی حمل و نقل با استفاده از روش دلفی فازی رتبهبندی شدند. با توجه به نتایج بدستآمده میتوان پیشنهاد دادکه با سرمایهگذاری در بخش تحقیقات بهداشتی و همچنین بستهبندی پسته اقدامات مفیدی در راستای کاهش آلودگی پسته انجام داد وهمچنین در بهبود و افزایش روابط سیاسی مابین ایران و آلمان به عنوان اولویت اول صادرات پسته تلاش شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.