اقتصاد معدنی زیر فشار قوانین دست و پاگیر
رئیس نظام مهندسی معدن خراسان رضوی گفت: بزرگترین معضل بخش معدن در خراسان رضوی نبود آمار صحیح است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، بخش معدن یکی از حوزههای مولد و بسیار مهم اقتصادی است که متأسفانه در کشور ما و به ویژه در خراسان رضوی به آن التفات درخوری نمیشود و این در حالی است که در بیانات مقام معظم رهبری به کرات به اهمیت این بخش تأکید شده است.
خراسان رضوی به عنوان یکی از استانهایی که ذخایر زیادی از مواد معدنی را در دل خود جای داده از جمله استانهایی است که میتواند بستر رشد این صنایع باشد تا بتواند توسعه متوازنی را ایجاد کند با توجه به این موضوع و اهمیت بخش معدن گفتوگویی با حسین نکاحی رئیس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی و نایب رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی خراسان رضوی داشتهایم که مشروح آن را در زیر میخوانید.
مهمترین موضوعات مطرح شده در گفتوگوی خبرنگار تسنیم خراسان رضوی با رئیس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی و نایب رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی خراسان رضوی به شرح زیر است:
– با وجود تمام تلاش تیم اقتصادی دولت در خراسان رضوی بخش معدن همچنان زیر فشار بسیار زیادی است.
– هیچ کدام از رایزنیها برای آوردن رشته مهندسی معدن در خراسان رضوی تا کنون اثربخش نبوده است.
– بزرگترین معضل بخش معدن در خراسان رضوی نبود آمار صحیح است.
– شورای هماهنگی و هماندیشی تشکلهای معدنی خراسان رضوی تشکیل شده است.
– بهره برداران معادن توجه زیادی به جامعه مهندسان متخصص در این حوزه ندارند.
– ضعف زیادی در بخش ارزیابی اقتصادی معادن در خراسان رضوی وجود دارد.
– تجهیزات اکتشافی و دانش فنی بخش معدن قابل مقایسه با بخش نفت بوده و نیاز به روز رسانی دارند.
– نخستین دوره آموزشی برای کارگران معدن در یک معدن فیروزه در خراسان رضوی اجرا شده است.
– حقالارض باید زمانی پرداخت شود که وجود ماده معدنی در محدوده اکتشافی مسلم شده باشد.
تسنیم: نخستین پرسش در مورد تشکل خانه معدن است این تشکل با چه هدفی تشکیل شده و آیا به نظر شما در جایی که در خراسان رضوی خانه صنعت و معدن و سازمان نظام مهندسی معدن فعالیت دارند؛ تأسیس این خانه جایگاهی دارد؟ آیا برای پیشگیری از موازی کاری در تشکلهای بخش خصوصی اقدامی به عمل آمده است؟
نکاحی: سازمان نظام مهندسی معدن بر اساس اساسنامه خود اهداف و وظایف ویژهای را دنبال میکند که ارائه خدمات فنی و مهندسی به بهره برداران از معادن بوده و جایگاه آن از نظر حقوقی تفاوت بسیار زیادی با خانه معدن دارد؛ این سازمان عملا از زیرمجموعههای وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
یکی از مشکلات خراسان رضوی نبود تشکلهای مردمی فعال و قوی مانند خانه معدن است زیرا این بخش در واقع زبان بهره برداران معدن بوده و این افراد مشکلات خود را از طریق این خانه میتوانند به گوش مسئولان برسانند.
خانه صنعت و معدن خراسان رضوی نیز با توجه به اینکه این استان بیشتر صنعتی بوده تا معدنی بیشتر به بخش صنعت توجه دارد؛ در بسیاری از تشکلهای بخش خصوصی از جمله اتاق بازرگانی نیز مشاهده میشود که بخش معدن جایگاهی نداشته و غالب توجه به سمت بخشهای دیگر اقتصادی است.
خانه معدن به عنوان یک تشکل بسیار معتبر در کشور مطرح است در تهران این خانه تشکیلات معتبر و قوی دارد و برعکس تصور موجود تأسیس شعبه استانی خانه معدن یک الزام بزرگ در خراسان رضوی بوده است؛ زیرا انجمن تخصصی معدن و خانه صنعت و معدن تا به حال نتوانستهاند کار ویژهای برای حمایت از بخش معدن انجام دهند و میتوان با بهره مندی از تجربیات افراد فعال در انجمنهای معدنی استان در خانه معدن از ظرفیتهای موجود در این بخش به نفع استان استفاده کرد.
اگر قصد حفاظت از حقوق معدنکاران باشد با توجه به اینکه خانه معدن نمایندهای در شورای عالی معادن دارد باید در خراسان رضوی نیزشعبهای داشته باشد تا بتواند مطالبات بخش خصوصی در حوزه معدن را پیگیری کند.
تسنیم: با توجه به رویکرد تیم اقصادی استان نسبت به موضوع تولید و فعالیت ستاد رفع موانع تولید آیا میتوان گفت که عملکرد مناسبی در حوزه معدن توسط دولت در این خراسان رضوی به وجود آمده است؟
نکاحی: اصلا نمیتوان چنین حرفی زد با وجود تمام تلاشهای تیم اقتصادی دولت در خراسان رضوی باز هم نمیتوان گفت که مظلومیت بخش معدن در مقایسه با صنعت از بین رفته، در بخش معدن ستاد تسهیل 10 پرونده مطرح شده که 8 عدد از آنها مربوط به حقوق دولتی بوده به طور کل در روزهای اخیر بخش معدن زیر فشار است و این موضوع در تمام کشور نیز وجود داشته و مختص خراسان رضوی نیست.
استان ما اقتصاد معدنی ندارد و دیدگاهی که همه بخشها نسبت به معدن دارند از خواف و سنگان گرفته شده که برداشت معادن آنها سطحی بوده و مشکلاتی را برای طبیعت به همراه دارد و لذا درگیریهایی در تمام معادن با اداراتی همچون منابع طبیعی دیده میشود؛ اما باید در نظر داشت که برداشت اکثر معادن به صورت عمقی بوده و زیان زیادی برای طبیعت به همراه ندارند که این دید در بسیاری از دستگاههای دولتی وجود ندارد.
باید در نظر داشت که بخش معدنی در تمام دوران تحریم روند رو به رشدی داشته و ارزش افزوده مناسبی را نصیب کشور کرده اما قیمت مواد معدنی تابع قیمت جهانی است و تمام دولتها در زمان افت قیمت مانند حالا برای مشکل پیدا نکردن این بخش رویکرد تشویقی در پیش میگیرد؛ که این موضوع در کشور و به تبع آن در خراسان رضوی وجود ندارد حتی با این وضعیت موجود که معادن با مشکلات مالی بسیار زیادی مواجه هستند، برای برداشت بیش از حد مجاز جریمههای سنگین نیز در نظر گرفته میشود.
تسنیم: برای بهبود زیرساختهای فناورانه و دانش فنی در بخش معدن خراسان رضوی چه تعاملاتی تا کنون انجام شده؟ رایزنی با دانشگاههای خراسان رضوی برای آوردن رشته مهندسی معدن انجام دادهاید؟
نکاحی: پیگیری انجام شده اما تاکنون هیچ کدام از رایزنیها منجر به نتیجه نهایی نشده و هم اکنون هیچ دانشگاه معتبری در خراسان رضوی رشته مهندسی معدن نداشته علاوه بر این بسیاری از رسانهها در خراسان رضوی نیز به بخش معدن کملطفی دارند.
برای بهبود بخش معدن باید به زیرساختهای آن توجه شود باید اهتمام داشت که معدن همیشه در مناطق محروم مستقر است که مهمترین اقدام برای توسعه آن فراهم کردن زیرساختهای لازم از جمله مواردی مانند آب، برق، گاز، ریل، جاده و دیگر مواردی از این دست بوده که به فراهم کردن آنها به ویژه در خراسان رضوی توجهی نمیشود.
عملیات معدنی باید به صورت حمایتی انجام شود در غیر این صورت با وجود مشکلات زیادی که وجود دارد بخش خصوصی نمیتواند در آن ورود داشته باشد لذا تلاش شده بودجههای حمایتی برای بخش معدن در برنامه ششم توسعه دیده شود که امید میرود که به اجرا درآیند.
تسنیم: آماری وجود دارد که نشان دهنده میزان اشتغالزایی معادن در خراسان رضوی باشد؟
نکاحی: بزرگترین معضل بخش معدن در خراسان رضوی نبود آمار صحیح است؛ در تمام نمودارهای ترسیم شده برای بخش معدن این استان بیشترین پیشرفت را به خود اختصاص میدهد اما این موضوع در واقعیت وجود ندارد متولی این بخش نیز معاونت معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی که اطلاعات درستی را در اختیار فعالان و یا تشکلهای معدنی قرار نمیدهد.
هم اکنون سازمان نظام مهندسی معدن در خراسان رضوی بیش از 2800 عضو دارد که حدود 700 نفر از آنها پروانه اشتغال دارند باید بتوان برای خدمات رسانی به آنها آمار درستی در دست داشت که متأسفانه خراسان رضوی در این بخش بسیار ضعیف است.
در بخش معدن خراسان رضوی تنها معادن سنگ آهن خواف و سنگان هستند که تا حدودی این بخش را قابل دیده شدن کردهاند در صورت نبود این معادن عمده اقتصاد در خراسان رضوی بر پایه گردشگری زیارت بنا نهاده شده و با توجه به اینکه بخش صنعتی استان نیز بسیار خرده پا بوده و با کوچکترین التهاباتی با مشکل مواجه میشود اگر بتوان صنایع معدنی بزرگ را به استان وارد کرد میتوان در این بخش اقداماتی اثربخش در حوزه اقتصاد را به انجام رساند.
جذب سرمایه گذاران در این بخش نباید با نبود زیرساختها و وجود مشکلات متوقف شوند، در واقع همه استان باید دست به دست هم بدهند تا صنایع پایین دستی معادن در استان مستقر شوند تا اشتغالزایی مناسب و ارزش افزوده بالایی نصیب استان شود.
هم اکنون چند سرمایه گذار برای ایجاد صنایع فولادی به استان وارد شدهاند؛ که دولت باید برای آنها زیرساختهای لازم از جمله آب را فراهم کند تا بتوانند به فعالیت خود در استان ادامه دهند.
تسنیم: گفته شده که صادرات بخش معدن خراسان رضوی از مرزهای استانهای دیگر انجام میشود و ارزش افزوده آن در نمودارهای بخش معدن استان محسوب نمیشود که این موضوع سهم ارزش افزوده تولیدی بخش معدن در خراسان رضوی را به یک درصد کاهش داده و در سیاستگذاریهای کلان تأثیر میگذارد، آیا اقدامی در این زمینه انجام شده تا این ارقام به حساب خراسان رضوی گذاشته شود و یا صادرات از مرزهای داخلی صورت گیرد؟
نکاحی: وقتی زیرساختی در خراسان رضوی برای صادرات و فعالیت شرکتهای معدنی وجود ندارد نمیتوان انتظار داشت که این اقدامات از خراسان رضوی صورت گیرد؛ بسیاری از شرکتهایی که در بخش معدن در خراسان رضوی فعالیت دارند مالیاتهای خود را در تهران پرداخت کرده و صادرات خود را از هرمزگان انجام میدهند زیرا امکانات لازم برای فعالیتهای آنان در استان وجود ندارد.
مواد معدنی باید به بازار هدف یعنی چین منتقل شوند و صادرات به چین تنها از سیستم دریایی توجیه دارد زیرا زیرساختهای مور نیاز برای انتقال مواد معدنی از مرزهای خراسان رضوی وجود ندارد، با وجود اینکه 15 درصد از حقوق دولتی معادن باید برای زیرساختهای همان منطقه معدنی صرف شود که اگر این اتفاق بیفتد بسیاری از مشکلات حل میشود همچنان شاهد هستیم فعالان بخش معدن مشکلات زیادی برای توسعه فعالیت خود دارند.
هم اکنون شهرداری خواف مصوبهای گذاشته و از کامیونهای سنگ آهن عوارض دریافت میکند و این مبلغ از میزانی که دولت دریافت میکند نیز بیشتر است و در این زمینه نیز حق با مردم شهر خواف است زیرا تردد کامیونهای سنگ آهن مشکلاتی را برای راههای شهرستان ایجاد کرده در صورتیکه اگر مبلغ حقوق دولتی دریافت شده از معدنداران خواف و سنگان برای این تأمین جاده مورد نیاز آنها صرف شود نیازی به پرداخت این عوارض به وجود نمیآید.
هم اکنون عنوان میشود که یکی از معضلات موجود در خراسان رضوی بیکاری است، در منطقه خواف و سنگان حدود 10 هزار نفر اشتغال تعریف شده که نیمی از آن مربوط به بخش معدنکاری است که برای حفظ آن باید زیرساختهای متناسب ایجاد شود.
در سازمان ایمیدرو بخشی به نام مجری ایجاد زیربناهای لازم در بخش معدن وجود دارد که باید پروژههای متناسب برای تقویت معدن را تعریف و اجرا کند، در بسیاری از موارد پروژههایی که در مرکز برای استانها طراحی میشود تنها به اطلاع افراد مشغول در استان رسیده و برای تعریف از آنها نظرخواهی انجام نمیشود، که این موضوع سبب به وجود آمدن مشکلات زیادی برای توسعه حوزه معدن شده است.
تسنیم: در مورد نحوه اکتشافات مواد معدنی توضیحاتی ارائه دهید بسیاری از فعالان بخش معدن از نبود اطلاعات دقیق زمین شناسی برای انجام عملیات اکتشاف گلهمند هستند.
نکاحی: یکی از بزرگترین شعب سازمان زمین شناسی ایران در خراسان رضوی مستقر است که به لحاظ قدرت علمی با شعبه مرکزی در تهران برابری میکند و میتواند برای استان بسیار مفید بوده و اطلاعات آنها در حوزه اکتشافات مورد استفاده قرار بگیرد.
هم اکنون دورههای آموزشی توسط سازمان نظام مهندسی با همکاری سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمال شرق برگزار میشود تا سطح علمی بهره برداران معادن و کسانی که قصد استفاده از این بخش را دارند افزایش یابد که استان در حوزه اکتشافات عملکرد بهتری داشته باشد و ایرادات موجود کاهش یابد.
تسنیم: برخی از فعالان بخش معدن پیشنهاد دادهاند که کمیته افزایش بهره وری معادن خراسان رضوی تشکیل شود آیا آمادگی لازم برای این اقدام در خراسان رضوی وجود دارد؟
نکاحی: این کمیته در واقع با وجود خانه معدن و تشکلهای دیگر موجود در این بخش در خراسان رضوی نمیتواند کارآیی زیادی داشته باشد اما شورای هماهنگی و هماندیشی بین تشکلهای معدنی به وجود آمده که جلسات آن برای بررسی مطالبات بخش معدن در حال برگزاری بوده تا برای پیگیری این خواستهها امکان بیشتری به وجود بیاید.
تسنیم: برای پیشگیری از خام فروشی در بخش معدن چه پیشنهادی دارید؟ آیا برای از بین رفتن این پدیده تعاملی با دولت داشتهاید؟ با توجه به اینکه بسیاری از فعالان بخش معدن ادعا دارند که وظیفه آنها ورود در حوزه فرآوری نبوده و علاوه بر این امکان تأسیس این واحدها برای بخش خصوصی با سرمایه محدود وجود ندارد.
نکاحی: باید در وهله نخست تعریفی از خام فروشی ارائه داد، از نظر تعریف قانونی سنگ آهن استخراج شده که عیاربندی و دانه بندی شده باشد از حالت خام خارج میشود اما واقعیت این است که این جنس نیز خام فروشی است.
باید التفات داشت که خام فروشی به معنای واقعی تنها برای سنگ آهن مطرح میشود زیرا صادرات در حد چند میلیون تن در هیچ ماده معدنی دیگری در کشور وجود ندارد که توجیه اقتصادی داشته باشد، هم اکنون نیز با پایین آمدن نرخ جهانی سنگ آهن صادرات این ماده به صورت خام نیز از توجیه خارج شده در این حوزه باید در نظر داشت که دولت تنها در زمانی میتواند از فروش مواد معدنی و صادرات آنها به صورت خام جلوگیری کند که برای مصرف آن در داخل برنامه ریزی داشته باشد.
به عنوان مثال در نظر بگیرید اصلا امکان ندارد سنگ معدن طلایی که یک گرم در یک تن طلا دارد را به صورت خام صادر کرد، در مورد معادن دیگر از جمله مس نیز همین موضوع وجود دارد کارشناسان باید در این زمینه به ادبیات مشترکی با مسئولان دست یابند.
در بخش معدنی امکان این وجود ندارد که برای هر معدن یک واحد فرآوری تأسیس شود زیرا فعالیت از توجیه اقتصادی خارج میشود در یک مثال عامیانه در نظر بگیرید که نمیتوان به کشاورزان نام خام فروش را داد زیرا موادی را میفروشند که امکان فرآوری آنها و تبدیلشان به شکلی که ارزش افزوده بیشتری تولید کند وجود دارد.
در بخش ارزیابی اقتصادی پروژههای معدنی ضعف بسیار زیادی در کشور ما به ویژه در خراسان رضوی وجود دارد، همچنین معدنکاران التفات زیادی به بخش مهندسی ندارند این موضوع در زمان گران بودن قیمت جهانی مواد معدنی بسیار برجستهتر بود، هم اکنون دانش فنی و تجهیزات مورد نیاز برای بهبود عملکرد معادن در کشور وجود دارد اما فعالان بخش معدن از آنها بیاطلاع بوده و بهره نمیبرند و علت این موضوع هم دوری فعالان بخش معدن از جامعه علمی متخصص در این حوزه است.
برای ارتقا اقتصادی بخش معدن باید طرح توجیهی و مراحل اکتشافی آن با دقت مورد بررسی قرار بگیرد تا این بخش بتواند عملکرد بهتری داشته باشد، تعداد زیادی مجوز بخش معدن در خراسان رضوی صادر میشود که بسیاری از آنها در حد کاغذ باقی مانده و همانطور که مشاهده میشود تعداد معادن بزرگ خراسان رضوی بسیار اندک هستند البته برای این موضوع توجه به اکتشافات باید در پیشانی کار قرار گرفته و به آن توجه زیادتری شود.
در نظر بگیرید در بخش نفت و گاز زیرساختهای توسعهای وجود داشته و حتی در دوران تحریم با بهره برداری از آنها تولید این محصولات را افزایش دادهایم اما در بخش معدن این دیدگاه وجود نداشته و دانش فنی و تجهیزات در بخش اکتشاف وجود ندارد.
باید در نظر داشت که تجهیزات اکتشافی و دانش فنی بخش معدن قابل مقایسه با بخش نفت بوده و نیاز به روز رسانی دارند.
بسیاری از مشکلات نیز در خراسان رضوی وجود دارد که در سایر استانها اثری از آنها دیده نمیشود به عنوان مثال در بخش سنگ تکنولوژی که در خراسان رضوی مورد استفاده قرار میگیرد قابل مقایسه با استان اصفهان نیست و برای همین موضوع هم امکان صادرات سنگ خراسان رضوی وجود ندارد اما سنگ اصفهان معروفیت جهانی دارد، در این راستا برای بهبود وضعیت برخی از محصولات معدنی در استان باید از تکنولوژیهای روز استفاده شود.
اکتشافات در خراسان رضوی بسیار ضعیف است باید در نظر داشت خوراک کارخانه معدنی نیاز به پشتوانه علمی دارد بسیاری از خوراکهای کارخانجات معدنی باید اطلاعات و مشخصات دقیق علمی و آزمایشی داشته باشد تا بتوان از آنها بهره برداردی کرد، در نظر بگیرید مادهای مثل باریت که در تجهیزات نفتی مورد استفاده قرار میگیرد باید درصد دقیقی داشته باشد که اگر در حد یک دهم میکرون درصد غلطت آن بالا یا پایین باشد تمام تجهیزات حفاری نفتی را از بین میبرد.
واضح است که برای استخراج و عیاربندی آن باید عملیات علمی پیچیدهای انجام شود که به این دانش در کشور ما و به ویژه خراسان رضوی اعتنایی نمیشود کما اینکه شرکت نفت باریت مورد نیاز خود را تنها از چند شرکت محدود خریداری میکند در حالیکه تعداد زیادی ذخیره باریت و یا معدن فعال آن در خراسان رضوی وجود دارد.
تسنیم: نقش سازمان نظام مهندسی معدن در این حوزه چیست؟
نکاحی: سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی و زمین شناسی و اکتشافات مواد معدنی شمال شرق در این زمینه با هم همکاری دارند تا دانش فنی افراد فعال در این بخش را افزایش دهند، باید توجه داشت خریداران ماده معدنی افرادی باسواد و متخصص هستند که عملیات علمی انجام شده روی ماده معدنی برای آنها بسیار مهم است.
تاکنون تأثیرگذاری دورههای آموزشی بالا نبوده اما از این به بعد به بعد علمی آنها توجه زیادی شده که سبب ارتقا بهرهوری میشود جامعه هدف دورهها نیز اعضای نظام مهندسی معدن و فعالان بخش خصوصی در حوزه معدن هستند.
همچنین باید در نظر داشت کارگرانی که در حوزه معدن مشغول به کار هستند باید دورههای مرتبط با این بخش را گذارنده باشند و قانون معدن را بداند تا بهره وری معادن بالا رود و نخستین دوره آموزشی برای کارگران معدن در یک معدن فیروزه در خراسان رضوی اجرا شده است.
تسنیم: به معادن طلا در خراسان رضوی اشاره کردید فکر میکنید ظرفیت استان به حدی هست که بتواند صادرات طلا در حد وسیع انجام دهد و ارزش افزوده مناسبی را نصیب استان کند؟
نکاحی: معدن در تعریف علمی به جایی گفته میشود که بازدهی اقتصادی داشته باشد اما هم اکنون با توجه به افت قیمت طلا کسانی که قصد ورود به این حوزه را دارند باید مراقبت بیشتری داشته باشند همچنین باید دانست سختترین و پرکارترین نوع فعالیت در حوزه مواد معدنی استخراج طلا است و افرادی که در این بخش ورود پیدا میکنند باید درک درستی از فعالیتی که قصد انجام آن را دارند داشته باشند.
تسنیم: در خصوص اصلاح قانون معادن توضیحاتی بفرمایید. بسیاری از فعالان بخش معدن در حوزه پرداخت حقوق دولتی و حقالرض اعتراضاتی دارند آیا در این حوزه اقدام مؤثری انجام شده است؟
نکاحی: در این بخش نظام مهندسی هیچ اقدامی نمیتواند انجام دهد قانون معادن در زمانی مصوب و اصلاحیه آن صادر شده که کشور تا این حد فعالیت معدنی نداشته لذا حتما باید اصلاحاتی در این حوزه مانند تمام حوزهها صورت گیرد و این موضوع باید با توجه به قدیمی بودن قانون معادن در دستور کار قرار گیرد که درخواستهای مربوط به آن هم اکنون به خانه معدن ایران داده شده و این تشکل در حال جمع آوری پیشنهادات از طرف اعضا برای ارائه به وزارت صنعت، معدن و تجارت است البته از طریق کمیسیون معدن اتاق بازرگانی نیز اقداماتی بای اصلاح قانون در دست اجرا است.
در مورد حقوق دولتی معادن در واقع ما وارث اشتباهاتی از گذشته هستیم که ذهن همکاران ما را با یک سری اطلاعات غلط درگیر کرده در واقع در کشور ما معدندار را در اصطلاحی عامیانه گنجدار میدانند که این موضوع در یک بازه زمانی تنها برای صاحبان معادن سنگ آهن صحت داشت اما هم اکنون اینچنین نیست و در وضعیت فعلی با پایین آمدن قیمت جهانی بسیاری از مواد معدنی قوانین دست و پا گیر مشکلات را بیشتر کرده است.
همچنین در مورد حقالارض باید گفت که نفس آن موضوعی درست است، هم اکنون بر خلاف گذشته صلاحیت فنی و مالی فرد برای عملیات اکتشاف مورد بررسی قرار میگیرد و برای آن وجهی دریافت میشود؛ اما باید توجه داشت که دریافت سالانه این عدد ایراد بزرگی است زیرا هیچ عملیات اکتشافی در یک سال به اتمام نمیرسید همچنین افزایش سالانه آن نیز عملیات اکتشاف برخی از معادن را از توجیه خارج میکند.
باید در دوره اکتشاف و زمان کشف مبلغ دریافت شود زیرا عملیات اکتشاف با ریسک زیادی همراه است ممکن است فردی در مکانی هزینه کرده و یا مبلغی را به دولت پرداخت کند که در هیچ ذخیره معدنی وجود نداشته باشد.
درست این است که وقتی فرد به ذخیرهای دست پیدا کند باید بابت آن به دولت پول پرداخت کند، زیرا حتی اگر آن معدن کم سودترین و سختترین ماده معدنی به لحاظ عملیات استخراج مانند ذغال سنگ باشد نیز توجیه اقتصادی دارد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.