افزایش واحدهای تجاری در استان خراسان رضوی نگران کننده است
فعالان اقتصادی خراسان رضوی در میزگردی مهمترین دغدغههای حوزه اقتصاد، تولید، تجارت و صنعت خراسان رضوی را بیان کردند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، طی چند سال اخیر مقام معظم رهبری همواره در نامگذاری سالها به عناوین مختلف، مسئله توجه به اقتصاد را نیز لحاظ داشتهاند و همواره یکی از تاکیدات ایشان حضور پررنگ در این عرصه بوده است. سال 1393 نیز که کم کم به اواخر آن نزدیک میشویم نیز از سوی ایشان با عنوان سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی نامگذاری شده است و اینک که به انتهای این سال نزدیک میشویم باید پرسید تا چه میزان در تحقق شعار سال موفق بودهایم و به ویژه در عرصههای اقتصادی تا چه میزان توانستهایم این شعار را در عرصه عمل پیاده سازی کنیم.
یکی از ابعاد مورد توجه مقام معظم رهبری، همچنین توجه به اقتصاد مقاومتی است و باید در این زمینه نیز عملکردها مورد سنجش قرار بگیرد.
از این رو بر آن شدیم تا با توجه به این مقولات، در میزگردی با حضور بخشی از مهمترین فعالان اقتصادی استان خراسان رضوی، آخرین مباحث اقتصادی استان را با آنها در میان بگذاریم و نظرات این کارشناسان اقتصادی را در زمینههایی مانند اقتصاد مقاومتی، وضعیت اقتصادی خراسان رضوی، انتخابات اتاق اصناف کشور، وضعیت تولید و .. جویا شویم.
در این میزگرد که در اتاق اصناف مشهد مقدس برگزار شد، فیروز ابراهیمی، دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به عنوان دبیر جلسه حضور داشت و محمد حسین روشنک؛ رئیس اتحادیه صادرکنندگان و وارد کنندگان خراسان رضوی، محمود بنانژاد؛ رئیس اتاق اصناف مشهد مقدس، عبدالله افشاری صالح؛ رئیس مجمع امور صنفی، تولیدی و خدماتی مشهد و محسن خاوری؛ نایب رئیس اتاق اصناف مشهد مقدس حضور داشتند.
ابراهیمی: بسم الله الرحمن الرحیم.جناب روشنک جنابعالی ید طولایی در تولید و تجارت استان دارید و در کشاورزی و صنایع و اقتصاد و عمران استان فعال هستید. سوال بنده این است که شرایط کلی اقتصادی استان، اوضاع و احوال تولید و تجارت استان را با توجه به اینکه در پایان سال قرار داریم چگونه میبینید؟ و اشارهای به عملکرد دولت در زمینه تحقق شعار سال داشته باشید.
روشنک: بسم الله الرحمن الرحیم. بسیار خوشحال هستم که در اتاق اصناف حضور دارم و باید یادی از مرحوم جعفر معماریان طهرانی؛ رئیس سابق اتاق اصناف مشهد مقدس کنیم که سمبل تلاش و همت بدون چشمداشت برای فعالیتهای اجتماعی بود؛ خوشبختانه موضوع قلم بنده در چند سال گذشته همانطور که میدانید مشخص بوده است، آنجا که تحت عنوان «دیروز دفاع مقدس و امروز جهاد اقتصادی» نگارشهایی داشتم به این موارد اشاره کردم.
ما باید به یک نکته توجه میکردیم که نکردیم، متاسفانه در دولت قبل، به فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه نامگذاریهای سالها توجه نکردیم؛ نامگذاریها یک سیاست برنامه ریزی شده و منطقی و از قبل طراحی شده از سوی مقام معظم رهبری بود که در نامگذاریها متبلور میشد، مقام معظم رهبری قدم به قدم مشکلات این سالها را برای ما بازگو میکردند اما در دوران دولت قبل، ما به تفسیر سوره یوسف(ع) که در واقع بیانگر اقتصاد مقاومتی است توجه نکردیم.
سوره یوسف(ع) درس اقتصاد مقاومتی میدهد و در سوره یوسف(ع) معمولا به این بخش توجه نمیکنیم، آن زمان که پیش بینی میکند که در آینده قحطی ایجاد میشود و مشکلاتی شکل میگیرد حضرت یوسف(ع) ذخیره سازی را با برنامه و تدبیر و علم به گونهای انجام میدهد که هفت سال بعد را تدبیر کند، دقیقا در اواخر دولت نهم و اوایل دولت دهم همان هفت سال خوبی ما بود.
در این دوران 800 میلیارد دلار درآمد نفتی داشتیم یعنی سهم دوران بعد را که میخواهیم از دستاوردهای خود دفاع کنیم خداوند عالم به ما داده است حال اگر نتوانستیم از سوره یوسف(ع) و تفسیر آن استفاده کنیم این را باید بپرسیم که چرا این گونه شد؟
ببینید ما سوره یوسف(ع) را داشتیم که اقتصاد مقاومتی را تفسیر کرد و تفسیر تصویری آن نیز ارائه شد، نامگذاریهای مقام معظم رهبری درست است که یک نام است اما یک کتاب از اقتصاد مقاومتی بود و بنده نوشتن کتاب اقتصاد مقاومتی را 5 سال قبل شروع کردم، ایشان 5 سال قبل به این مسئله اشاره کرده بودند و به استناد فرمایشات ایشان آن کتاب را نوشتم، ما این شرایط را داشتیم اما از نامگذاریها و رهنمودهای مقام معظم رهبری استفاده نکردیم.
از درس اقتصاد مقاومتی که در سوره یوسف(ع) قرآن برای ما هدیه داده استفاده نکردیم و از تجربه دنیا و همچنین تجربه دوران دفاع مقدس هم استفاده نکردیم؛ ببینید اصل برنامه ریزی را گم کردیم، اشکال ما در مدیریت اقتصادی است، اشکال ما در ابعاد مدیریتی است.
اما دولت یازدهم چه کرد؟ دولت یازدهم با چه چیزی و با چه شرایطی روی کار آمد و چه چیزی در اختیار داشت و چه انتظاری باید از آن میداشتیم؟ دولت یازدهم در شروع هفت سال دوم، یعنی هفت سالی که وارد هفت سال سخت میشدیم روی کار آمد؛ از یک طرف تحریمها به اوج خود رسید، اصلا اشارهای به اشخاص ندارم، منظور بنده سیاستگذاریها است؛ در آن دوران که باید وارد سیاستگذاری میشدیم که به این دوران که میرسیم مراقب باشیم نکردیم، غرب چه کاری انجام داد؟
ای کاش غرب یک روزه میگفت ایران تحریم است، در این صورت خودش فلج میشد؛ اما ذره ذره تحریم کردن را در دستور کار قرار داد تا خودش را آماده کند و ظرفیت تولید نفت را در کشورهای دیگر بالا ببرد و اقتصاد سایر کشورها را سازماندهی کند؛ ای کاش همان روز که غرب آمد، خودمان شیر نفت را میبستیم، آن زمان آنها به زانو درمیآمدند و آمادگی مقابله با ما را نداشتند اما خودشان را واکسینه کردند.
نرخ نفت فاز دوم تحریمهای غربی است
در شرایط جدید آنها بحث قیمت نفت را رو کردند، تحریمهای سرسختانه را علیه ما اعمال کردند که واقعا قیمت نفت جزو تحریمهاست و فاز دوم تحریمها است، درست است که در ژنو گفتند تحریم جدید نباشد اما نرخ نفت یک تحریم نانوشته بود و طوری آن را اعمال کردند که ما نتوانیم بگوئیم شما توافق ژنو را زیر سوال بردید، دولت در این شرایط کاری جز این که امید را به جامعه بازگرداند و شرایط پولی جامعه را مدیریت کند نمیتوانست کاری کند و انصافا دولت یازدهم تا این جا در زمینه تزریق امید به جامعه خوب عمل کرده است.
اما در زمینه وضعیت تولید و تجارت در استان، باید بگویم از سطح متوسط کشور وضعیت استان ما بهتر است و بدتر نیست، یعنی ما وضعیت فضای کسب و کارمان در خراسان از سطح متوسط کشور بهتر است اما نه اینکه وضعیت خوب است، وضعیت اشتغال و تجارت و صنعتمان خوب نیست اما از سطح متوسط کشور بهتر است.
ابراهیمی: جناب بنانژاد؛ پارلمان بخش خصوصی طی یک ماه آینده انتخاب میشود، در حوزه اصناف اگر اشتباه نکنم 190 هزار واحد صنفی در استان داریم و حدود 400 هزار اشتغال باید در حوزه اصنافمان در استان داشته باشیم و وقتی این را با اشتغال تولید و صنعت جمع میکنیم به عدد 600 هزار میرسیم. گاها احساس میشود فاصله معناداری میان تولید و تجارت داریم و یک رفتار جزیرهای در این زمینه وجود دارد، به عنوان مثال در استان 6 هزار واحد تولیدی داریم و حدود 680 واحد معدنی داریم. عموما صنعت استان در آمار وزارتخانه در رتبه دوم قرار دارد و این نشان میدهد شرایط تولید ما نسبتا خوب است اما اگر سری به اصناف داخل شهر میزنیم عمدتا دارای کالاهای خارجی است. چرا تمرکز ما بر فروش تولیدات داخلی خود استان نیست و چه باید کرد تا این عملکرد جزیرهای از میان برود و نوعی همپوشانی در این حوزه شکل بگیرد.
بنانژاد:اگر اجازه دهید بنده میخواهم ابتدا صحبتی در امتداد صحبت جناب روشنک داشته باشم. اقدامات دولت یازدهم تا حدی برای اصناف و واحدهای اقتصادی راهگشا بوده است، در بحث جهانی میبینیم همین مذاکرات هستهای که انجام شده حداقل خواستههای به حق ایران و حسن نیت ایران را به اثبات رسانده و مطرح شده است که بحث هستهای ما صلح آمیز است.
در بحث اصناف، این گونه باید شروع کنم که بسیاری از دوستانی که امروز در صنعت حضور دارند قبلا به نوعی به اصناف و کسبه متصل بودهاند، ما به دنبال این هستیم که همین کسبه فعلی اعم از فعالان بخش تولید و توزیع را به شکلی رشد دهیم تا به شکل صنعتی فعالیت کنند و کارگاههای ما نیز در این زمینه فعال هستند.
حلقه تولید و توزیع استان باید به یکدیگر نزدیکتر شوند
تولید و عرضه هیچگاه از یکدیگر جدا نیستند ولی بهرحال باید حمایتهایی از کانالهای دولتی انجام شود و تعاملاتی نیز میان این دو بخش صورت بگیرد؛ ما امیدمان به این است که هر چه بیشتر این نشستها و تعاملات بیشتر شود تا حلقه تجارت و تولید مستحکمتر و کاربردی تر انجام شود.
وضعیت اقتصادی نیز به تبع مسائلی که در چندین سال اخیر شکل گرفته خیلی نمیتوانیم بگوئیم خوب است و امیدواریم بهتر شود، رکود اقتصادی و تورمی وجود دارد و به اقشار تجاری کشور فشار وارد میکند؛ خب اینها مجبورند از همه رهگذرها استفاده کنند تا خودشان را بچرخانند، همین تعداد واحد صنفی استان و بحث اشتغالی که اینها میتوانند ایجاد کنند نیاز دارد که یک نگاه ویژه به اصناف باشد.
امروز بنگاههای کوچک با سرمایههای خرد راه اندازی میشوند اگر آن نگاه ویژه به این بخش باشد و مطالبات و خواستههای اصناف را جوابگو باشد بسیاری از مشکلات اشتغال برطرف میشود.
اما در ارتباط با سوال حضرتعالی که چرا در جامعه اصناف به نوعی فروش کالای خارجی را داریم و استقبال از کالای داخلی کمتر است؟ ببینید تقاضا از سوی مردم شکل میگیرد حالا آن کالای مورد تقاضا را باید ببینیم به چه شیوهای میتوانیم تامین کنیم، یک کالا باید در مباحث مختلف پشتیبانی شود تا در عرضه هم فروشنده از آن استقبال کند و یکی از آن مزایای رقابتی، قیمت است و این سیاست دولت است که چگونه از تولید دفاع کند تا قیمت را طوری شکل دهد که با کالای خارجی قابل رقابت باشد.
ابراهیمی: جناب بنانژاد، اینکه مصرف کننده حق انتخاب دارد کاملا درست است، کیفیت و قیمت بسیار مهم است اما عموما این اتفاق نمیافتد که در مراجعه به فلان مغازه بگوئیم فلان رب را بدهید، اینجا آن نکتهای است که آن فروشنده میتواند بدون توجه به برند کالای خود را بفروشد…
روشنک: من به عنوان کسی که بیش از 50 سال کار اقتصادی کردهام باید این نکته را عنوان کنم وقتی شما بین 700 تا 800 هزار دلار را در یک فاصله زمانی کوتاه بخواهی دلاری هزینه کنی به تبع آن بازار را به مصرف کالای غیر تولید ریالی عادت میدهی و در یک فاصله کم نمیتوانی این عادت را از مردم بگیری؛ یک وقت اما این را ریالی مصرف میکنی؛ معنایش چیست؟
تفسیرش این است که این را به کارخانه و مزرعه و معدن تبدیل میکنی و حاصل آن را در جامعه عرضه و یا به خارج از کشور صادر میکنی و با پول صادراتی کالا میآوری این میشود مصرف ریالی، اما زمانی دلار را به خارج کشور میبری و تبدیل به کالای مصرف میکنی آن جامعه عادت به مصرف آن کالایی میکنی که با ارز از خارج آمده است.
ابراهیمی:جناب روشنک، فرمایش شما متین اما وقتی شما به مغازه میروید آیا میگوئید فلان رب یا آبلیمو را بدهی؟
روشنک: بنده یکی از مسائلی که دنبال میکنم برندسازی است و بسیاری از مقالات من درباره برند است؛ زمانی فردی به مغازه میرفت و میگفت “تاید” و یا “کلینکس” بدهید یعنی برخی کالاها را به نام برندش میخواست اگر کالایی را در کشور برند کنیم خارجی هر چه کنارش بگذارد کاری نمیتواند بکند. سوال این است که چرا نتوانستیم در تولید برند تولید کنیم؟
ابراهیمی: به این موضوع بازمیگردیم اما جناب افشاری صالح حضرتعالی در حوزه اصناف، مسئولیت حوزه تولید اصناف را برعهده دارید. اشاره به صحبتهای مطرح شده و نظرات دوستان بفرمائید و اشارهای هم به بحث افزایش مالیاتهای حوزه تولید داشته باشید.
بیماری هلندی حوزه اقتصاد
افشاری صالح: ببینید در هر اقتصادی باید به یک دوره رکود بعد از رونق اعتقاد داشته باشیم، جناب روشنک بحث “بیماری هلندی” را به درستی مطرح کردند، وقتی دولت هلند در سال 1970 تا 1972 درآمدهای نفتی حاصل از نفت شمال را به دست آورد به محض مواجهه با تورم پول را در خارج از کشور سرمایه گذاری کرد و با پول داخل، سیستم خودش را دنبال کرد.باید قبول کنیم مقداری از مسائلی که شکل گرفته است به ویژه در عدم رویکرد به موارد داخلی یک مقدار ناشی از فرهنگی است که ایجاد شده است.
مطلب دیگر اینکه ما یک کشور فدراتیو نیستیم که هر کس برای خودش هزینه و تولید کند بلکه رفت و آمد سرمایهها و کالاها در کشور ما آزاد است؛ چرا وقتی نمایشگاهی برگزار میکنیم تولیدات کالا به چند قیمت عرضه میشود؟ از سوی دیگر اگر تولید کننده ما برای تولید آزاد باشد و به هر قیمتی کالایش را بدهد برای خریدار و واحد صنفی این انتخاب است که کالایی را بفروشد که مورد استقبال است و به همین دلیل خیلی از ربهایی که در استان الان به فروش میرود از خارج از استان است در حالی که ما خودمان در این زمینه و یا کیک و کلوچه یک قطب هستیم اما مصرف کننده به دنبال خرید راحت تر و ارزان تر است.
اما اینکه چرا مسائل صنفی به این سمت رفته به این دلیل است که دست بازار باز شده تا به هر کسی پروانه داده شود و نتیجه این شد که یکسری از سرمایهها که باید به سمت تولید میرفت به سمت واحدهای تجاری کوچک رفت و همین هزینه جنس را بالا برد؛ الان 330 مجتمع تجاری در همین مشهد داریم که همه خرد خرد هستند و تا آخر امسال شاید به 500 واحد برسد و اکثر اینها متاسفانه خالی است.
هزینه و سرمایه کشور را محبوس کردیم در حالی که باید این سرمایه میآمد در تولید و صادرات قرار میگرفت؛ مطلب دیگر اینکه چرا فروش کالای استانی کم است؟ واقعیت این است که برخی تولیدکنندگان ما فکر میکنند خودشان میتوانند صادرکننده خوبی باشند، حاضر نیستند کالا را در اختیار صادرات چی حرفهای قرار دهد که اگر بازار آسیای میانه بسته شد به افغانستان و سایر کشورها صادر کنند؛ یک مقدار تکروی میکنیم؛ کار صادراتچی صادرات و هلدینگ است.
بنابراین نمیخواهم بگویم نباید از کالای داخل استان استفاده کنیم اتفاقا برای حفظ اشتغال فعلی استان باید این کار را انجام دهیم. الان در خیلی از کالاها ورود کالای خارجی بسته شده است مثلا در بخش کفش با ایجاد کارگاه و خوشههای جدید این کار را کردیم و یا در بحث پوشاک واحدهای تولیدی خیلی خوبی در استان داریم و الان کالای خارجی را به نمایشگاه خود راه نمیدهیم.
در بحث مالیات هم یک سیاستی در مجلس تصویب میشود و دولت مجری این مصوبات است؛ در سالهای گذشته در بحث مالیات علی الظاهر این بود که درصدی افزایش مالیات داریم ولی واقعیت این بود که ما در همه این سالها معافیت را در نظر نمیگرفتیم و اگر در نظر گرفته شود در عرض چهار سال تقریبا مالیات یک واحد صنفی شاید صد در صد افزایش مییافت.
باید پارلمان بخش خصوصی با دولت صحبت کند که آیا این مالیاتها رونق اقتصادی را به دنبال دارد یا واسطه گری را افزایش میدهد و مالیات در جهت عدالت اجتماعی بسیار خوب است ولی باید رونق افزا باشد نه اینکه جلوی تولید را بگیرد و در استان و مشهد البته تعامل خوبی در این زمینه وجود دارد.
مشکل دیگر، مالیات ارزش افزوده است که یا تبیین درستی انجام نشده و یا نحوه عملش خوب نبوده است و این هم به صنعت باز میگردد و هم به اصناف تولیدی. در خیلی از واحدهای صنفی ما در بحث مالیات ارزش افزوده صحبتهایی با اداره کل مالیاتی استان داریم و امیدواریم این مسئله برطرف شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.