رفع موانع صادرات طلای سرخ
برخی محدودیت ها و موانع موجود بر سر راه صادرکنندگان زعفران در سال های اخیر سبب کاهش صادرات این محصول به بازارهای جهانی شده بود که اخیرا دولت با حذف این محدودیت ها زمینه شکل گیری رونق دوباره در این بازار را فراهم کرد.
ایران مقام اول تجارت و تولید زعفران جهان را به خود اختصاص داده و در شرایط کنونی طلای سرخ ایران به 47 کشور دنیا صادر می شود.
حدود 75 هزار هکتار مزرعه کشت زعفران در استان های خراسان رضوی و جنوبی وجود دارد که با توجه به استقبال و تقاضای خرید این محصول در بازارهای جهانی هر ساله بر میزان سطح زیر کشت آن افزوده می شود.
برای تولید 250 تن زعفران 25 میلیون تن گل زعفران در فاصله ای کوتاه باید از مزارع جمع آوری شود و طی شرایط خاصی کلاله های قرمز آن جداسازی و در نهایت با دقت خشک شوند تا کیفیت محصول حفظ شود؛ در ایران مراحل برداشت و فرآوری به صورت سنتی انجام می شود که این امر زمانبر بوده و نیازمند نیروی انسانی فراوان است به علاوه کیفیت محصول را نیز کاهش می دهد در نتیجه حضور تکنولوژی مطلوب ترین راهکار جهت پیشرفت در این زمینه است.
اسپانیا به عنوان عمده ترین واردکننده زعفران ایرانی بزرگترین صادرکننده این محصول در جهان به شمار می رود و بزرگترین بازار صادراتی زعفران کشور بوده و پس از آن چین، امارات، ایتالیا، عربستان و هند از دیگر بازارهای اصلی زعفران ایران هستند.
با توجه به حضور دلالان، خشکسالی و قاچاق پیاز زعفران به کشورهای همسایه و ظهور رقبای هر چند کوچک در این عرصه و … جا دارد که مسئولان تمهیداتی را برای بهبود وضعیت طلای سرخ بیاندیشند.
یکی از اقدامات دولت در حوزه صادرات از بین بردن موانعی بود که طی سالهای اخیر شکل گرفته بود و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان عملکرد دولت در این زمینه مثبت بوده است.
غلامرضا میری، رئیس اتحادیه زعفران فروشان مشهد گفت: 130 هزار خانوار در خراسان و بخش تولید آن فعال بوده و این حوزه در زمینه توزیع، صادرات و فرآوری نیز اشتغال زایی داشته و از طرف دیگر سالانه 300 میلیون دلار برای کشور ارز آوری دارد، با توجه به اینکه زعفران محصول استراتژیک بوده و توجه ویژه به آن از سوی مسئولان به عنوان یک نیاز مطرح می شود دولت در این حوزه می تواند نقش پررنگی داشته باشد.
*زعفران در جهان با نام ایران شناخته می شود.
رئیس اتحادیه زعفران فروشان مشهد گفت: این محصول در دنیا از جایگاه خوبی برخوردار بوده بطوریکه با نام جمهوری اسلامی شناخته می شود ، به علاوه زعفران برای ایران یک دلار هم ارز بری ندارد با این وجود جا دارد که مسئولان با استفاده از پتانسیل های آن از زعفران حمایت کرده تا همانطور که 99 درصد تولید جهان را در اختیار داریم بتوانیم این محصول را با برند ایرانی علاوه بر 47 کشوری که هم اکنون به آن ها صادرات داریم به دیگر کشورها نیز صادر کنیم.میری اظهار کرد: تلاش می شود با همکاری مسوولان و با حفظ کیفیت تولید راندمان از سه و نیم کیلو در هکتار به حداقل پنج کیلو گرم برسد.
به گفته وی دولت باید از تولیدکننده حمایت کند و ردیف بودجه ای نیز در طرح جامع زعفران که از سوی مجلس و دولت به تصویب رسیده در نظر بگیرد تا قدرت رقابت با کشورهای دیگر مانند اسپانیا تقویت شود.
میری اضافه کرد: اسپانیا زعفران جمهوری اسلامی را خریداری و انبار کرده و با قدرت و تسهیلاتی که دولت این کشور به فعالان این حوزه می دهد، با مشتریانی که خریدار زعفران ایران هستند قرارداد یکساله بسته و زعفران موجود خود را به فروش می رساند این در حالی است که ما حتی نمی توانیم با توجه به نوسانات قراردادی 10 روزه ببندیم.
رییس اتحادیه زعفران فروشان مشهد تصریح کرد: به عنوان صادرکننده و تولیدکننده زعفران نمی توانیم به تنهایی این حوزه را رشد دهیم و نیازمند کمک هایی از سوی دولت و مسئولان هستیم.
وی افزود : از محصول زغفران در ایران بیشتر استفاده خوراکی و در کشورهای دیگر در مصارف صنعتی و حوزه مواد آرایشی، دارویی، صنعت شکلات، ادویه جات و تغذیه استفاده می شود
میری در خصوص بکارگیری تکنولوژی در حوزه زعفران نیز گفت: در کشورهای دیگر با توجه به مقدار کم تولید برداشت به صورت سنتی انجام می شود به عنوان مثال کل تولید زعفران اسپانیا 700 کیلوگرم و تنها به اندازه تولید یکی از روستاهای کشور است.
وی با بیان اینکه در حوزه زعفران نیازمند تکنولوژی هستیم، تصریح کرد: در ایران با توجه به حجم بالای تولید هنوز هم زعفران به صورت سنتی برداشت می شود که ادامه این روند باعث کاهش کیفیت محصول خواهد شد همچنین برداشت 600 تنی زعفران در کشور نیروی انسانی زیادی را می طلبد.
رییس اتحادیه زعفران فروشان مشهد گفت : گل زعفران را حداکثر می توان تا 48 ساعت نگهداری کرد و در این بازه زمانی باید کار جداسازی با سرعت انجام گیرد که متاسفانه استفاده از روش سنتی در این زمینه کیفیت محصولات را پایین می آورد.
وی افزود: در این راستا نیازمند ماشین جداسازی کلاله هستیم که با همکاری اتحادیه صادرکنندگان، سازمان صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی در حال پیگیری است و با دستیابی به این تکنولوژی نه تنها قیمت تمام شده زعفران در حد کیلویی یک میلیون تومان کاهش می یابد بلکه با حذف دخالت دست آلودگی های میکروبی نیز کم شده و کیفیت محصول افزایش می یابد.به گفته وی اگر این روند ادامه پیدا کند چنانچه رقیبی در این حوزه پیدا شود بازارهای زعفرانمان را از دست خواهیم داد.
میری به نقش دلالان در بازار و صادرات زعفران اشاره کرد و گفت : شاید این افراد هدف خاصی را در زمینه نوسانات بازار دنبال نکنند ولی همواره به دنبال منافع خود بوده و در روند طبیعی صادرات و بازار اخلال ایجاد می کنند.
میری عنوان کرد: دولت گذشته نه تنها هیچ کاری در چرخه صادرات زعفران انجام نداد بلکه در این زمینه سنگ اندازی هایی هم داشت ولی دولت تدبیر و امید موانع صادرات این محصول را برداشته با این وجود همچنان نیازمند نقدینگی هستیم.
به گفته وی، دولت اگر می خواهد نگاه ویژه ای به زعفران داشته باشد می تواند نقدینگی را در اختیار صادرکننده و یا تولیدکننده قرار دهد تا در بازار ثبات قیمت باشد که در غیر این صورت بازار صادرات خوبی نخواهیم داشت.
وی ادامه داد: به عنوان مثال برای فروش زعفران تنها می توانیم ثبات قیمت بازه پنج روزه را به مشتری اعلام کنیم این در حالی است که صادرکنندگان اسپانیایی با قیمت ثابت برای یک سال زعفران مشتریان را تامین می کند.
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه خریداران خارجی قطعا تمایل دارند که زعفران را از ما بخرند؛ اگر دولت از این حوزه حمایت کرده و تسهیلات با درصد سودهای تک رقمی در اختیار تولید و صادرکنندگان زعفران قرار دهد می توان با تثبیت بازارهای داخلی وارد عرصه های جهانی شده و قراردادهای درازمدت را منعقد کرد.
رئیس اتحادیه زعفران فروشان مشهد به ارائه پیشنهاداتی در حوزه بهبود وضعیت بازار پرداخت و خاطر نشان کرد: اگر دولت بانکی را معرفی کند تا زعفران را به قیمت کارشناسی شده از کشاورز خریداری کرده و برای تنظیم و تثبیت بازار زعفران را در آن نگهداری کند تا در صورت بروز تشنج در بازار، با پرداخت اصل پول و سود آن به بانک اندوخته زعفران را وارد بازار کنیم قطعا می تواند به بهبود وضعیت بازار در شرایط حساس کمک کند.
*دلالان زعفران، تنها عاملان افزایش قیمت نیستند
رامین اسمی، مسئول زعفران جهادکشاورزی خراسان رضوی در خصوص تاثیر رکود اقتصادی حاکم در جامعه و تاثیر آن در بازار زعفران گفت : خوشبختانه زعفران یک کالای نقدی است و رکودی در آن مشاهده نمی شود.
وی یادآورشد: این موضوع در آمارهای موجود قابل مشاهده است زیرا آمار پنج ساله فروش زعفران در سال جاری با سال گذشته تفاوتی نداشته و در سال 94 تنها شاهد افزایش قیمت اندکی بوده ایم.
اسمی خاطر نشان کرد: این افزایش قیمت نیز به خاطر حضور دلالان در این عرصه بوده که باعث شده کشاورز نتواند به صورت مستقیم محصول خود را به فروش برساند.
وی با بیان اینکه دلالان یکی از فاکتورهای مهم در افزایش قیمت زعفران هستند، تصریح کرد: البته تنها همین عامل دلالان نیست که می تواند در قیمت زعفران تاثیرگذار باشد و متاسفانه به دلیل اینکه اقتصاد جامعه در فضای رکودی قرار دارد.
به گفته وی بیشتر سرمایه گذاران اندوخته خود را در زمینه زعفران خرج می کنند که این موضوع یکی از مشکلات پیش رو است زیرا بعد از آن به دلیل اینکه هنوز در قیمت زعفران به ثبات واقعی نرسیدیم، سرمایه گذاران با مشکلات زیادی مواجه می شوند.
اسمی با اشاره به اینکه برخی از اقدمات دولت زمینه فعالیت دلالان را گرفته است، تصریح کرد: زعفران باید به قیمتی ثابت در همه جای دنیا برسد که برای این موضوع، طرح برنامه جامع زعفران از سوی جهاد کشاورزی به دولت ارائه شده است.
* ضرورت راه اندازی بورس زعفران
این کارشناس مسئول زعفران جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه جهاد کشاورزی خراسان رضوی و خراسان جنوبی برای محصول زعفران از دو سال گذشته برنامه جامعی تهیه شده و در آن تمام چالش ها و راهکارها بیان شده است، تصریح کرد: این طرح در قالب برنامه پنج ساله و با بودجه ای نزدیک به سه هزار میلیارد ریال بسته شده و برای تایید یه به هیئت دولت فرستاده شده است.
به گفته وی یکی از برنامه های موجود در این برنامه جامع راه اندازی بورس کالایی محصول زعفران است تا خریداران زعفران بتوانند به راحتی و با ثبات قیمت، این محصول را خریداری کنند.
اسمی تصریح کرد: موضوع بورس کالایی زعفران، یک موضوع کاملا تخصصی است و مانند سایر محصولات که در بورس ارائه می شوند باید مقدمات آن فراهم شود و از این طریق است که قیمت واقعی آن شناخته می شود تا خریدار بتواند از هر جای دنیا که می خواهد محصول زعفران را بدون حلقه واسطه دلالان از بورس خریداری کند.
به گفته وی در این زمینه دولت تاکنون موافقت خود را اعلام کرده اما این طرح نیازمند زیرساخت هایی است که در حال حاضر هنوز آماده نیستند.
این کارشناس مسئول زعفران جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه 95 درصد زعفران کشور در ناحیه خراسان رضوی و خراسان جنوبی تولید می شود، گفت: برای تهیه برنامه جامع زعفران از تمام بخش های فرآوری و صادرات زعفران، وزارت بهداشت، وزارت صنعت و معدن و تجارت و سایر بخش های خصوصی مرتبط با زعفران مشاوره و پیشنهاداتی جمع آوری شد که گردآوری آن بر عهده سازمان جهاد کشاورزی بود.
اسمی با اشاره به اینکه از دولت و مسئولان می خواهیم که برنامه جامع محصول زعفران را تصویب کنند، تصریح کرد: این برنامه سه هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که 900 میلیارد ریال آن برای اعتبارات بلاعوض و ماباقی برای تبیین تسهیلات چند بهره است تا کشاورزان بتوانند از آن استفاده کنند.
به گفته وی این میزان اعتبار برای این طرح بابت محصولی که سالانه 300 تا 400 میلیون دلار ارز وارد کشور می کند، بسیار ناچیز است.
وی در خصوص اینکه دولت و مسئولین باید چه فعالیت هایی در این زمینه انجام دهند تا بازار زعفران بهبود یابد، اظهار کرد: باید به محصول زعفران توجه بیشتری شود چون تنها محصول ایرانی است که به واسطه آن در دنیا حرفی برای گفتن دارد.
امسی اظهار کرد: باید نمایندگان جمهوری اسلامی در خارج از کشور بتوانند تبلیغات بیشتری برای این محصول انجام دهند همچنین تولید سنتی محصول باید به تولید مکانیزه آن تبدیل شود تا محصول ایرانی بتواند در کنار رقبای خود فدرتمند حاضر شود.
وی با اشاره به اینکه اگر عزم جدی در این زمینه شکل بگیرد بسیاری از مشکلات حل می شود، تصریح کرد: خوشبختانه تکنولوژی نوین و فعالیت های محققان در این زمینه پیشرفت های خوبی داشته است که برای اجرایی کردن آن ها باید هزینه بیشتری را صرف کرد
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.