قصه پرغصه نبود نقدینگی و تعطیلی واحدهای صنعتی
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی خراسان رضوی با اشاره به قصه پرغصه نبود نقدینگی و تعطیلی واحدهای صنعتی استان گفت: بیش از سایر صنایع، قاچاق کالا تعطیلی صنعت نساجی و کفش را به دنبال داشته است.
دو سال از عمر دولت تدبیر و امید در حالی میگذرد که هنوز اندر خم تحقق وعدههای دولت به ویژه در حوزه اقتصاد و معیشت مردم ماندهایم، شعارهای انتخاباتی عموماً حاکی از این مسئله بوده که دولتها پیش از روی کار آمدن وعدههایی چنین و چنان به مردم داده و القصه داستان معیشت و اقتصاد و تورم و بیکاری همواره در صدر این وعدهها قرار دارد، اما امان از عهدهایی که وفا نشد…
قصه پرغصه واردات بیرویه و بیمهری به تولید داخلی از سویی، کاهش قدرت خرید مردم از طرفی، آمارهای استثنایی بیکاری هم از سوی دیگر و رکود در عمده بخشهای اقتصادی از موضوعاتی است که امروز عملکرد اقتصادی دو ساله دولت را با چالش جدی مواجه کرده است، در حالیکه برنامه و سیاستهای متعدد دولتیها نتوانسته التیام بخش دردهای حوزه اقتصاد باشد.
هماکنون بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی با مشکلات زیادی همچون عدم نقدینگی و انبارهای مملو از کالا به دلیل نبود تقاضا مواجه هستند و از آنجا که شهرکهای صنعتی یکی از بخشهای مهم اقتصادی هر استانی به شمار میرود که عمده واحدهای صنعتی و تولیدی را در خود جا داده است؛ پس از گپ و گفتهای بسیار با فعالان اقتصادی بخش خصوصی و استماع گلایههای آنان، خبرگزاری فارسخراسان رضوی این بخش مصاحبه خود را به یک مسئول دولتی در حوزه اقتصاد استان اختصاص داده تا تحلیلی از آخرین وضعیت واحدهای صنعتی و مشکلات یاد شده در خراسان رضوی از نگاه وی داشته باشیم.
مسعود اصغریان، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی خراسان رضوی در گفتوگوی تفصیلی با فارس خراسان رضوی پیرامون مسائل مهمی نظیر علت رکود و تعطیلی واحدهای صنعتی، بحران آب در بخش صنعت و کمبود نقدینگی اظهار نظر داشته که مشروح این مصاحبه را در ادامه میخوانید.
* 92 درصد از واحدهای صنعتی خراسان رضوی صنایع کوچک هستند
فارس: نگاه دولت بیشتر معطوف به صنایع بزرگ بوده در حالیکه عمده صنایع خراسان رضوی، صنایع کوچک هستند، آیا این موضوع آسیبی به صنایع استان نمیزند؟
رسالت ما به عنوان شهرکهای صنعتی و سازمان صنایع کوچک حمایت از واحدهای صنعتی کوچک است و بر مبنای تعریف ما، صنایع کوچک واحدهایی هستند که اشتغال زیر 50 نفر دارند، در کل کشور هم تقریباً 45 درصد واحدهای کوچک صنعتی در شهرکهای صنعتی مستقر بوده و در کل کشور نیز 92 درصد واحدهای صنعتی، واحدهای صنعتی کوچک هستند.
از این 92 درصد، حدود 45 درصد در شهرکهای صنعتی مستقر بوده که قریب به ایجاد یک میلیون اشتغال در شهرکهای صنعتی کشور شده که باید گفت وظیفه اصلی شهرکهای صنعتی حمایت از صنایع کوچک است.
البته اعتقادم این بوده که نگاه دولت به همه واحدها به طور یکسان باشد و بهگونهای نبوده که بگوییم دولت از واحدها و بخشهای بزرگ آنطور حمایت میکند که از واحدهای کوچک حمایت نمیکند.
خوشبختانه هر زمانی که تسهیلاتی برای صنایع وارد استان ما شده سهم صنایع کوچک و بزرگ یکسان بوده است، این موضوع در حالی بیان میشود که 93 درصد از واحدهای صنعتی ما در زمره صنایع کوچک بوده اما میزان تسهیلات دریافتی در قیاس با صنایع بزرگ تفاوتی نداشته است.
در حقیقت همه واحدهایی که توان و ظرفیت جذب تسهیلات را داشته باشند، میتوانند از آن تسهیلات استفاده کنند.
*سهم 7 درصدی خراسان رضوی در واردات کشور
فارس: در حال حاضر در سطح کلان کشور شاهد واردات و افزایش بیرویه آن هستیم، این در حالیست که واحدهای تولیدی رو به تعطیلی یا نیمهتعطیل است، به نظرتان برای بهبود این رویه باید چه تدابیری اندیشید؟
اینکه میگوئید واردات بیرویه بوده به عقیده من در سیاست کلی دولت اینگونه نیست، متأسفانه برخی از واردات ما به صورت قاچاق صورت میگیرد که نقطه ضعفی بزرگ به شمار میرود، سیاست دولت حمایت از بخش صنعت بوده و از طرفی خود دولت هم موافق با تنظیم تعرفهها است.
ما در بحث واردات دو اهرم فنی و تعرفهای داریم، دولت سعی میکند با اهرم تعرفهای واردات را کنترل کند که معمولاً هم روند به همین شکل است، نباید از این نکته غافل شد که سیاستهای کلی دولتها معمولاً این بوده که از واحدهای صنعتی که در حال بهرهبرداری هستند با وضع تعرفهها حمایت کنند تا وقتی کالایی در کشور تولید میشود با افزایش قیمت تعرفه آن هم از صنایع داخلی حمایت شود و هم گامی جدی در مسیر کاهش واردات برداشته شود.
* تهدید جدی صنایع نساجی و کفش در سایه افزایش قاچاق کالا
فارس: با حجم واردات در خراسان رضوی بسیاری از صنایع ما ضربه خورده و بعضی از واحدهای تولیدی تعطیل و کارگران بسیاری بیکار شدهاند، این ناشی از واردات بیرویه است یا عوامل دیگر؟
اگر به آمارهای استانی توجه کنیم، 7 درصد واردات کشور از استان خراسان رضوی انجام میشود آن هم عمده واردات ما یا مواد اولیه بوده یا ماشینآلات، یعنی خوشبختانه ما کالاهای ساخته شده از گمرکات خراسان رضوی نداریم.
عمده واردات مواد اولیه، محصولات کشاورزی نظیر کنجاله که از کشورهای آسیایی وارد میشود، گندم، جو، مواد صنعتی و مواد اولیه واحدهای صنعتی است.
از سایر مرزهای ما که مرزهای غربی و جنوبی بوده، کالاها به شکل قاچاق عمدتاً وارد میشود که این کالاها و اجناس به استان ما هم میآید، برای مثال از مشکلات واحدهای نساجی ما واردات بیرویه و قاچاق البسه و پوشاک است.
فارس: نظیر صنعت کفش….
بله، صنعت کفش هم به همین شکل، یعنی واردات از راههای قانونی خیر، بلکه به شکل قاچاق و همراه مسافر که از بازارچههای مرزی خرید میشود و به دلیل اینکه هزینه گمرک و تعرفهای پرداخت نمیشود با هزینه ارزانتر وارد بازار میشود.
* کمبود نقدینگی 78 درصد واحدهای صنعتی را به تعطیلی کشاند
فارس: در زمینه تعطیلی واحدهای صنعتی، تاکنون چه میزان از واحدهای صنعتی و تولیدی در خراسان رضوی تعطیل شده و بیشترین عوامل تأثیرگذار بر این تعطیلی چه بوده است؟ آیا مشکلات بانکی و تسهیلات با سود زیاد بوده یا مسئله دیگری؟
در بررسی کارشناسی که همکاران ما در صنایع کوچک به عمل آوردند، تقریباً 78 درصد علت رکود و تعطیلی و نیمهتعطیل شدن واحدهای صنعتی بحث تسهیلات و نبود نقدینگی در بازار است.
وقتی به یکباره نرخ ارز از هزار به 3 هزار رسید و حجم نقدینگی و سرمایه در گردش که واحدهای صنعتی داشتند به آن میزان افزایش پیدا نکرد و لذا واحدها نتوانستند خود را با شرایط جدید وفق داده و برخی یا نتوانستند کار کنند یا تولیدشان کاهش یافت.
برخی واحدها هم به علت ضعف تکنولوژیک تعطیل شدند که البته تعداد آنها اندک بوده اما پس از این که موضوع لغو تحریمها مطرح شد باید به سمت و سوی بازسازی و نوسازی در ماشینآلات و تکنولوژی برویم تا کالایی رقابتپذیر بتوانیم به بازار عرضه کنیم.
در حال حاضر سیاست وزارت صنعت و معدن حمایت از واحدهای رقابتپذیر بوده، یعنی واحدهایی را حمایت میکنند که در بازار رقابتی پایدار بمانند.
* تزریق نقدینگی به واحدها امکانپذیر نیست
فارس: با توجه به اینکه علت تعطیلی واحدها را کمبود نقدینگی و وضعیت نابهسامان تسهیلات عنوان کردید، شهرکهای صنعتی چه برنامههایی در زمینه تزریق نقدینگی و ارائه تسهیلات به واحدها دارد؟
منابعی که شهرکهای صنعتی خراسان رضوی دارد زیاد نیست، منابع ما مقداری یارانهای بوده که رقم آن در سال گذشته تقریباً 6 میلیارد تومان بوده که در نوع خود ناچیز و اندک است، ما اگر بخواهیم حمایتی از صنایع داشته باشیم باید این منابع چند صد برابر شود، منابع ما منابع کمی بوده اما جدای از ما، منابع دیگری در اختیار سازمان صنعت و معدن و تجارت قرار دارد که آنها باید در این زمینه پاسخ دهند.
ما خودمان منابع یارانهای داشتیم که به واحدهای صنعتی تزریق کردهایم، واحدهایی که به عنوان سرمایه در گردش نیاز داشتند یا واحدهایی که برای بازسازی و نوسازی نیاز به تزریق نقدینگی داشتند.
در موضوع بحثهای حمایتی ما در صنایع کوچک میتوان به برگزاری تورهای صنعتی اشاره کرد که این تورها با هدف بازدید از نمایشگاههای داخلی و خارجی و آشنایی صنایع با تکنولوژیهای روز برگزار میشود.
موضوع دیگر بخش کلینیک صنعت بوده که در این قسمت واحدهای صنعتی در روند تولید خود در صورت مواجهه با مشکلات به طور رایگان اقدام به رفع مشکلات میکنند، برای مثال واحدهایی که در حوزه مواد اولیه مشکل داشته یا در خط تولید دچار آسیب میشوند، در این قسمت کارشناسان ما به آن واحدها مشاوره کارشناسی میدهند و اقدام به رفع مشکل به صورت رایگان میکنند.
* تعداد واحدهای صنعتی تعطیل خراسان رضوی کمتر از 10 درصد است!
فارس: آقای اصغریان آمار دقیقی از تعداد واحدهای تعطیلی یا در آستانه تعطیلی در خراسان رضوی دارید؟
معمولاً در شهرکهای صنعتی خراسان رضوی آمار واحدها را به شکل ریز داریم، برای مثال در شهرک توس حدود 920 قرارداد داریم که از این تعداد 765 قرارداد فعال و 54 واحد نیمه فعال و یا غیرفعال هستند.
ذکر همه آنها دشوار بوده، چراکه در خراسان رضوی 44 شهرک و ناحیه صنعتی در داریم که در 39 شهرک زمین قابل واگذاری داشته و در برخی یا زمین داریم یا در مرحله واگذاری نرسیده است.
فارس: به شکل دقیق یعنی چند درصد تعطیل شده است؟
آمار واحدهای تعطیلی کمتر از 10 درصد است!
* بسیاری از واحدهای صنعتی زیرظرفیت کار میکنند
فارس: یکی از مسائل حوزه صنعت ارائه تسهیلات با سود 28 درصد تا 31 درصد به صنعتگران بوده که سبب میشود نتوانند این حجم سود را پرداخت کرده و از سویی واحدها هم نمیتوانند به خوبی عمل کنند، با این تفاسیر واحدها در حال حاضر با چند درصد ظرفیت خود کار میکنند؟
همانطور که گفتم یکی از مشکلات واحدهای صنعتی ما کمبود نقدینگی است، بسیاری از واحدهای ما زیر ظرفیت کار میکنند که حل این مشکل هم مستلزم این است که منابع به واحدهای صنعتی تزریق شود.
*مبالغه در آمار رکود واحدهای تعطیلی
فارس: در صحبتی که با مدیران انجمن صنایع داشتهایم، خبر از این دادند که 50 درصد واحدهای صنعتی خراسان رضوی فقط با 50 درصد ظرفیت خود کار میکنند، این صحت دارد؟
ما واحدهایی داریم که با نصف ظرفیت خود کار میکنند، این را انکار نمیکنم اما اینکه 50 درصد واحدهای صنعتی با 50 درصد ظرفیت خود کار میکنند مبالغه بوده صحت ندارد.
اما واحدهایی داریم که با ظرفیت کمتر از خود کار کرده و این موضوع را قبول دارم.
* بحران آب واحدهای صنعتی جدی است
فارس: در بررسیهای که داشتهایم یکی از مشکلات بزرگ ما بحران آب بوده و این موضوع گریبانگیر واحدهای صنعتی ما نیز شده است، در حال حاضر وضعیت واحدهای صنعتی از حیث مشکلات آبی چگونه است؟
یکی از مشکلات ما در کل کشور مسئله آب است، سهم آب در بخش صنعت نسبت به بخش کشاورزی عدد پایینی بوده و اگر به مبالغه بگوئیم حدود 2 و نیم تا 3 درصد آب کشور صرف صنعت میشود در حالیکه بهترین مشتری سازمانهای آب منطقهای در کشور، صنعت است، بخش صنعت رقم خوبی را به سازمانهای آب منطقهای پرداخت میکند در صورتی که سهم 3 درصدی از آب کشور دارید، 90 درصد از آب در حالی به بخش کشاورزی داده میشود که این بخش شاید رقمی در قبال آن پرداخت نکرده و یا بسیار جزئی است.
یکی از مشکلات ما در شهرکهای صنعتی همین بوده که مشکل آب داریم از جمله در شهرک توس، اخیراً با سازمان آب منطقهای نشستی داشتهایم و قرار شده از سد ارداک آبی که خط انتقالش از شهرک ما عبور میکند سالانه 670 هزار متر مکعب به ما آب بدهند، در مجموع بنا بود برای دو شهرک ما یک میلیون متر مکعب آب بدهند.
* تشریح راهکارهای حل بحران آب در شهرکهای صنعتی استان
فارس: با این انتقال آب مشکلات آبی واحدهای صنعتی به طور کامل رفع میشود؟
ما سعی کردهایم مشکل آب واحدهای صنعتی را با 2 راهکار حل کنیم، برای مثال توس را اینگونه پیشبینی کردهایم مشکل آب این قسمت را توسط سد ارداک و بخشی با اجرای یک مدل توسعه در تصفیهخانه حل کنیم، در حال حاضر 6 هزار متر مکعب ظرفیت تصفیه خانه ما بوده و یک 6 هزار متر مکعب دیگر نیز در حال اجرا داریم که از آب تصفیه شده شبکه برگشت پساب، حداقل آب فضای سبزمان در شهرک صنعتی که گسترده بوده را میتوانیم تأمین کنیم.
اعتبار این تصفیهخانه حدود حداقل 12 میلیارد تومان بوده است و فکر میکنم با اجرای این دو طرح بیش از آنکه در شهرک توس تعهد داشتیم بتوانیم مشکلات آبی را رفع کنیم.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.