ضرورت تلاش برای رونق صادرات خراسان رضوی
رکود در صادرات کالا از خراسان رضوی مدتی است که بر اقتصاد این منطقه تاثیر گذاشته است و به رغم تلاش های انجام گرفته از سوی مسئولان و برداشته شدن تحریم ها، هنوز صادرات نتوانسته از زیر این سایه سنگین خارج شود.
به گزارش ایرنا، به اعتقاد کارشناسان و مسئولان این حوزه در خراسان رضوی برخی مسائل داخلی استان و برخی سیاست های کلی در کشور تا حدودی مسیر توسعه صادرات را با مشکل مواجه کرده که رفع این مشکل نیازمند اتخاذ تدابیر حمایتگرانه و توجه صحیح به دیپلماسی تجاری با کشورهای هدف صادراتی بویژه حوزه آسیای میانه است.
کشورهای هدف صادراتی خراسان رضوی به ترتیب افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه، همچنین عراق و برخی کشورهای اروپایی هستند و سیمان، مواد غذایی و زعفران عمده کالاهای صادراتی این استان را تشکیل می دهد.
کاهش صادرات از خراسان رضوی از سال گذشته آغاز شده بود اما برنامه ریزی مسئولان در حوزه صادرات در سال جاری به نظر امیدوارکننده می رسید تا ضعف سال گذشته در این حوزه جبران شود اما آمارهای گمرک نشان دهنده تداوم کاهش صادرات از این استان است.
* کاهش 11 درصدی صدور کالا از خراسان رضوی
ناظر گمرک خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: در 2 ماه اول امسال 331 هزار تن کالا به ارزش 250 میلیون دلار از گمرک و بازارچه های مرزی استان صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزن یک درصد و از نظر ارزش 11 درصد کاهش داشته است.
مسعود عاطفی اظهار کرد: 2 میلیون و 860 هزار دلار از صادرات مزبور از محل تجارت چمدانی، 14 میلیون و 165 هزار دلار از بازارچه های مرزی باجگیران و دوغارون و بقیه آن به صورت صادرات تجاری از گمرک انجام گرفته است.
وی وزن و ارزش کالاهای صادراتی از گمرک و بازارچه های مرزی خراسان رضوی در 2 ماهه اول سال گذشته را 333 هزار تن به ارزش 282 میلیون دلار ذکر کرد.
ناظر گمرک خراسان رضوی گفت: عمده کالاهای صادراتی در این مدت شامل زعفران بسته بندی شده، سیب و کفپوش های غیرمخملباف بوده که به کشورهای افغانستان، ترکمنستان، امارات متحده عربی و عراق صادر شده است.
خراسان رضوی پنج گمرک در لطف آباد، سرخس، باجگیران، دوغارون و مشهد و 2 بازارچه مرزی در تایباد در مرز افغانستان و باجگیران در مرز ترکمنستان دارد.
*تاجیکستان دارنده بالاترین میزان کاهش صادرات در خراسان رضوی
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در 2 ماهه اول امسال ارزش صادرات کالا از استان به کشور تاجیکستان 45 درصد، ترکمنستان 19 درصد و به کشور ازبکستان 20 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش یافت.
ناصر بهزاد افزود: در 2 ماهه اول امسال صدور کالا از خراسان رضوی به باقی کشورها از جمله افغانستان با هشت درصد رشد و قزاقستان با چهار درصد رشد از نظر ارزش صادرات، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل مواجه بوده است.
وی روند صادرات کالا از خراسان رضوی در مدت مزبور به کشورهایی مانند عراق و اسپانیا را بدون تغییر و ثابت ذکر کرد.
*دلایل کاهش صادرات
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: در 2 ماهه امسال کاهش جدی در صادرات کالا از استان به کشور تاجیکستان به عنوان یکی از 10 کشور اول هدف صادراتی وجود داشته که روی کل آمار صادراتی استان تاثیر گذاشته است.
ناصر بهزاد افزود: 10 کشور اول هدف صادراتی خراسان رضوی عمدتا کشورهای آسیای میانه از جمله ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان هستند که روند کاهشی صادرات کالا به کشور تاجیکستان از نیمه دوم سال قبل آغاز شد.
وی عمده کالاهای صادراتی استان به تاجیکستان را مواد غذایی، محصولات پلاستیکی، موکت و فرش ذکر کرد.
بهزاد گفت: 60 درصد از کل صدور کالای کشور به تاجیکستان، از طریق استان خراسان رضوی صورت می گیرد که این، جایگاه استان را در حوزه صادرات به تاجیکستان ویژه می کند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در تشریح دلایل کاهش صادرات به تاجیکستان گفت: بخشی از این کاهش می تواند به دلیل تغییر نگاه سیاسی تاجیک ها در بخش اقتصادی و اهتمام آنان برای استاندارد سازی روابط و ضوابط اقتصادی باشد که بر واردات کالا از ایران تاثیر گذاشته است.
وی افزود: بتازگی دولت تاجیکستان اظهاراتی در مورد کیفیت کالاهای ایرانی کرده که بیشتر به بهانه گیری سیاسی شبیه است زیرا در قبال درخواست ایران مبنی بر ارائه مستندات در زمینه کیفیت پایین کالاها، هیچ پاسخ مستدلی ارائه نکرده است.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به تغییر رویکرد تاجیکستان در زمینه توسعه تولید به جای واردات از کشورهای دیگر گفت: دولت تاجیکستان محدودیت هایی را در پذیرش کالا از ایران اعمال کرده است.
بهزاد اظهار کرد: از جمله این محدودیت ها این است که باید نشانه گذاریها روی کالاهای صادراتی به زبان تاجیکی باشد که این تغییر برای تاجرانی که از قبل با طرف تجاری خود قرارداد منعقد کرده یا بارشان را تهیه کرده بودند، مستلزم هزینه و تغییر بازار است.
وی راه حل جلوگیری از روند کاهش صادرات به کشور تاجیکستان را ورود وزارت خارجه به این مساله دانست و گفت: به نظر می رسد حل این مساله نیازمند پیگیری به صورت ملی و از طریق مذاکرات دیپلماتیک با تاجیک ها باشد.
وی اضافه کرد: پیگیری هایی در این خصوص انجام گرفته تا مسیر صادرات تسهیل و این بازار برای خراسان رضوی حفظ شود زیرا این بازار به دلیل همجواری در آینده مورد نیاز کشورمان خواهد بود.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: دیگر دلیل کاهش صادرات کالا از استان در 2 ماهه امسال، کاهش قابل ملاحظه صادرات به کشور ترکمنستان بوده است.
بهزاد افزود: کاهش صادرات کالا به ترکمنستان از چندی قبل آغاز شده و استمرار داشته که این نیز در نتیجه اعمال محدودیت ها در تردد کامیون ها در مرز و عدم بهره مندی خراسان رضوی از کل ظرفیت مرزهای سرخس و باجگیران برای صادرات بیشتر کالاست.
وی بیان کرد: از سوی دیگر سیمان کالای عمده صادراتی خراسان رضوی به ترکمنستان بوده که به دلیل راه اندازی بخش تولید سیمان در آن کشور، صادرات در این حوزه کاهش قابل ملاحظه ای داشته است.
وی اظهار کرد: برای جلوگیری از استمرار کاهش صادرات به کشورهای ترکمنستان و تاجیکستان، اقدام به برقراری تعاملات بیشتر با 2 کشور مزبور برای برپایی نمایشگاه کالا کرده ایم که در نتیجه آن امسال در عشق آباد (پایتخت ترکمنستان) نمایشگاه اختصاصی کالای خراسان رضوی برپا می شود.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: در کشور تاجیکستان نیز پیگیر استقرار رایزن بازرگانی یا راه اندازی مرکز دائمی تجارت هستیم تا از طریق پیگیری وزارت امور خارجه و مذاکرات دیپلماتیک با آن کشور، این پیگیری ها نتیجه بخش شود.
*تلاش برای ایجاد بازارهای جدید صادراتی
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: ضمن تلاش برای حفظ بازار خراسان رضوی در کشورهای ترکمنستان و تاجیکستان، به دنبال جایگزین کردن بازاری دیگر در آسیای میانه و جبران کاهش صادرات به 2 بازار مزبور هستیم که طبق مطالعات انجام گرفته کشور قزاقستان یک فرصت طلایی در این زمینه است.
بهزاد بیان کرد: قزاقستان دارای 2 امتیاز ویژه نسبت به سایر کشورهای آسیای میانه است؛ نخست اینکه قزاق ها گرید شرکتهای ایرانی را در پروژه های فنی و مهندسی می پذیرند، دوم اینکه رویکرد قزاق ها براساس افق توسعه تجارت خود در سال 2020، تمرکز در انتقال دانش و فناوری از کشورهای دیگر است.
وی اضافه کرد: قزاق ها تمرکز زیادی روی توسعه صنعتی کشور خود داشته و تمایل دارند با برقراری ارتباط مشترک و تبادل دانش و فناوری با کشورهای دیگر به این توسعه دست یابند و این مساله فرصت نوینی برای توسعه صادرات به این کشور را برای خراسان رضوی فراهم می کند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: امسال این سازمان پیشنهاد برپایی 2 نمایشگاه اختصاصی کالای خراسان رضوی و اختصاصی کالای ایرانی در کشور قزاقستان را به سازمان توسعه تجارت داده است تا مسیر تقویت این بازار صادراتی باز شود.
بهزاد، بازار ازبکستان را فرصت دوم صادراتی برای خراسان رضوی ذکر و بیان کرد: این کشور در ردیف نهم بین 10 کشور اول هدف صادراتی استان قرار دارد در حالی که پیشتر این کشور سهم بیشتری از صادرات استان داشته است.
وی بیان کرد: برنامه امسال این سازمان برپایی یک نمایشگاه اختصاصی کالا در ازبکستان است تا ظرفیت این بازار فعال و سهمی از سبد صادراتی خراسان رضوی داشته باشد.
این مسئول در سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اضافه کرد: امسال این استان بخشی از برنامه صادراتی خود را بر روی بازارهای جدید در کشورهای چین، روسیه و ژاپن متمرکز کرده است.
وی گفت: اگر اعتبارات لازم در جزئیات، شیوه نامه ها و روشهای حفظ و ماندگاری بازارهای بین المللی از طریق بسته حمایت صادراتی غیرنفتی که در حال حاضر در کشور ابلاغ شده، به استانها تخصیص یابد می توان فضای جدید صادراتی را در کشورهای مزبور ایجاد کرد.
بهزاد با اشاره به بازار جدید صادراتی برای خراسان رضوی در روسیه گفت: این استان ظرفیت بی نظیری در تولید کاشی، سرامیک و مواد غذایی دارد که می تواند صادرات به روسیه برای استان و کشور ایجاد ارزش افزوده و درآمدزایی کند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اظهار کرد: لازمه باز شدن مسیر صادرات به بازارهای جدید انجام فعالیتهای حمایتگرانه از تجار و شرکتهای بازرگانی است.
وی با بیان اینکه باز کردن مسیر صادرات به کشورها در کوتاه مدت امکان پذیر نیست، افزود: پارسال مسیر صادرات از خراسان رضوی به هنگ کنگ باز شد و امسال از طریق گشایش نمایشگاه های تخصصی کالا در این کشور فضای بیشتری ایجاد می شود.
بهزاد تاکید کرد: برای ورود به بازارهای جدید صادراتی نیاز است که اعتبار بسته حمایتی صادراتی هرچه زودتر به استانها تخصیص یابد تا بتوان روند صادرات را ترمیم کرد.
*دلایل رکود در صادرات کالا از خراسان رضوی
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: صادرات از این استان با کل کشور تفاوت دارد زیرا مقصد عمده کالاهای صادراتی این منطقه، کشورهای آسیای میانه است.
محمدحسین روشنک افزود: در 2 ماه گذشته کاهش بیش از 40 درصدی صادرات کالا به تاجیکستان روی کل صادرات استان تاثیر گذاشته که دلیل عمده آن مسائل سیاسی است.
وی بیان کرد: دلگیری مسئولان تاجیکستان از ایران یا اقدامات مخالفین برای برهم زدن رابطه بین دو کشور بر صادرات تاثیر منفی گذاشته که ضروری است این مساله از طریق وزارت امور خارجه پیگیری شود.
وی در تشریح دلایل اصلی رکود در صادرات خراسان رضوی از سال گذشته تاکنون گفت: این استان حجم زیادی کالای تولیدی رقابت پذیر در حوزه کشاورزی ندارد و قیمت تمام شده کالاهای تولیدی بویژه در حوزه صنعت آن بالاست و این مساله باعث شده کالای تولیدی نتوانند با مشابه خارجی خود در بازارهای بین المللی رقابت کند.
روشنک افزود: از سوی دیگر اعمال 9 درصد نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالا و خدمات عمومی و سپس برگشت دیر آن به تولیدکنندگان از سوی سازمان امور مالیاتی، باعث افزایش قیمت تمام شده کالا و عدم رقابت پذیری آنها در بازارهای صادراتی شده است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی گفت: چند سال است که پرداخت جوایز صادراتی به صادرکنندگان متوقف شده و این مساله منجر به پرهزینه شدن تولید و صادرات کالا برای فعالان این بخش شده است.
روشنک افزود: صادرکنندگان خراسان رضوی مطالبات زیادی دارند که هنوز دولت برای پرداخت آنها تصمیمی نگرفته است.
وی اظهار کرد: امسال دولت تصمیم گرفته 10 هزار میلیارد ریال در قالب مشوق به بخش تولید و صادرات بپردازد اما شیوه پرداخت این مشوق ها که دولت پیش بینی کرده به واحدهای تولیدی پرداخت شود، تاثیری در افزایش صادرات ندارد.
روشنک گفت: من معتقدم که این مشوق های صادراتی باید به صورت مستقیم به صادرکنندگانی که در بازارهای هدف فعال هستند و می توانند هزینه تمام شده تولید کالایشان را کاهش دهند، پرداخت شود.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی ضعف زیرساخت های صادراتی استان را از دیگر دلایل رکود در این بخش دانست و گفت: پارسال حدود 25 درصد از صادرات استان به دلیل کمبود یا نبود واگن از بین رفت.
روشنک افزود: فراهم کردن امکانات حمل و نقل در ایران خیلی گران است لذا تکمیل زیرساخت های صادراتی طولانی مدت محقق می شود و در درازمدت نیز تاثیر دارد اما با اتخاذ برخی حمایت ها و برقراری ارتباطات دیپلماتیک با کشورهای آسیای میانه، می توان صادرات خراسان رضوی را در کوتاه مدت رونق بخشید.
وی گفت: مسئولان خراسان رضوی همه همت خود را بر توسعه صادرات به کار بسته اند اما سیاست های کلی کشور باعث کندی روند صادراتی شده و این مساله از غفلت از تکمیل زیرساخت های صادراتی در پنج سال قبل که درآمد کشور مطلوب بود، نشات می گیرد.
وی اظهار کرد: سیاست های اقتصاد مقاومتی در زمانی که درآمدهای کشور در حد مطلوب بود، باید اجرا می شد تا اکنون با مشکل کمبود زیرساخت ها برای توسعه صادرات مواجه نشویم.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.