ظرفیتهای نوین سرمایهگذاری در ایجاد بازارهای جدید کار
اما راهکار اساسی در این بخش که به بهبود آمارها منجرخواهد شد، شناخت کامل مشکلات بازار کار و اتخاذ سیاستها و تصمیمهای صحیح در جهت معضلات موجود است.
عدم توازن بین سرمایه و ظرفیتها و حتی نیروی کار، بهره وری پایین نیروهای کار، حضور اتباع خارجی به عنوان نیروی کار ارزان، نبود آمار متقن از نیازهای بازار کار، به روز نشدن آموزشهای فنی و حرفهای و…، تنها بخشاندکی از نقایصی است که این بازار را متاثر از خویش میسازد.
مشکلات بازار کار در استان و تشدید بیکاری در کلانشهر مشهد، دشواریهایی را برای اقتصاد این خطه ایجاد کرده است. آمارهای مهاجرت از روستاهای استان و خالی از سکنه شدن آنها، نگرانیهای جدی را شکل میدهد. توامان افرادی که از سر ناچاری دیار خود را ترک و زندگی در حاشیه شهرهایی مثل مشهد را انتخاب کردهاند، با بحرانهای جدید اقتصادی و بیکاری مواجه میشوند و هزینههای زندگی شهری کمر اقتصاد این خانوارها را خم میکند.
در سالهای گذشته بازارهای کار و سرمایه در بخشهای مختلفی به رکود دچار شدند که به تبع زندگی و معیشت افرادی را که از طریق آنها ارتزاق میکردند متاثر ساختند؛ از جمله آنها صنعت ساختمان و بازار مسکن بود که به رغم تلاشهای مختلف همچنان درگیر نوعی رکود است.
با این اوصاف و براساس آخرین آمارهای اعلامی، نرخ بیکاری این خطه در پایان تابستان سال جاری 5/12درصد و نرخ مشارکت 4/42درصد بود. همچنین استان خراسان رضوی به لحاظ نرخ بیکاری در رتبه نوزدهم قرار داشت و عملا نسبت به فصل قبل 3/2درصد کاهش را تجربه میکرد که این امر نشانگر بهبود نرخ اشتغال استان است. علاوه بر آن، نرخ مذکور از میانگین نرخ بیکاری کشور که 7/12 اعلام شده است، کمتر بود. پس از زمستان 93 ، این اولین بار است که نرخ بیکاری استان پایینتر از میانگین کشوری و در رتبه سیزدهم قرار دارد. در بخش مشارکت اقتصادی نیز در ردیف ششم کشوری قرار داریم که جایگاه مطلوبی به شمار میآید.
اما در بیان دلایل این بهبود میتوان به موارد مختلفی اشاره کرد که از جمله آن، تلاش برای بهبود فضای کسب و کار و رفع موانع تولید به کمک کارگروههای مختلف نظیر ستاد تسهیل و شورای گفتوگو و همچنین همراهی بخش خصوصی استان با نهادهای دولتی، پرداخت تسهیلات رونق تولید و افزایش صادرات به کشورهای همسایه است.
اما با وجود مثبت بودن بعضی تغییرات، باید بپذیریم که بازار کار در استان ما با مشکلات جدی روبه رو است و در مواردی آسیبها و نقایصی گریبانگیر آن است. این بازار از نظر جنسیت، تحصیلات و سن تعادل ندارد، چنان که ایجاد اشتغال برای دانش آموختگان آموزش عالی یکی از مهمترین چالشهای اقتصادی کشور و شهر مشهد به شمار میآید و در آیندهای نه چندان دور با افزایش شمار جوانان تحصیل کرده، این شرایط حادتر نیز خواهد شد. نیروی انسانی تحصیل کرده، در هر کشوری جزو مهمترین سرمایههای آن شناخته میشود و در استفاده بهینه از امکانات کلان کشور نقش موثری دارد.
اصلاح ساختار اشتغال و افراد مشغول در آن، امری زمان بر است، چرا که نیروی انسانی متخصص در بلند مدت تربیت میشود. علاوه بر آن؛ نظام آموزش عالی ایران در دهه اخیر توسعه جهشی داشته است که بروز بعضی نقایص را موجب شده است.
حقیقت آن است که همگام با رشد ظرفیتهای دانشگاهی توانمندی محصلان و دانشجویان در بازار کار توسعه نیافته و این امر، به کارگیری آنها را با دشواری روبه رو کرده است.
صد البته که صنایع فرسوده ما نیز به تناسب گسترش بازار کار، توسعه نیافتهاند تا ظرفیت پذیرش نیروهای روزافزون کار را داشته باشند. در چنین شرایطی اگر کمبود منابع سرمایهگذاری نیز رخ دهد، با رکود مواجه میشویم. امری که در این سالها تجربه شد.
سهم زنان در بازار کار، دغدغه دیگری است که در این سالها، بسیار مورد تاکید قرار داشته است. آمارهای موجود در این بخش امیدوارکننده نیست و طبعا همین مسئله نیز مشکلاتی را منجر میشود. در حقیقت بررسیها نشان میدهد در بعضی موارد، بهکارگیری بانوان در بازار کار با هدف کاهش هزینهها و دستمزدها انجام میگیرد و این با روح عدالت در بازار کار تضاد دارد و میتواند تاثیرات منفی خود را بر بازار کار به رخ بکشاند.
درخور تاکید است که رونق بازار کار با توسعه ظرفیتها معنا پیدا میکند اما به جای تحمیل مشاغل بیشتر به یک حوزه و اشباع آن، باید بستر سرمایهگذاریها و نوآوریهای جدید را فراهم آوریم تا تقاضاهای جدید در بازار کار به این سمت و سو هدایت شود. تحقق این رویکرد، بیش از همه به یک نقشه جامع از ظرفیتهای سرمایهگذاری نوین در خراسان رضوی و کشور نیاز دارد. اگر نگاه کلان شود و تلاش برای جذب سرمایه افزایش یابد،از بخشی از مشکلات آینده نیز پیشگیری به عمل خواهد آمد. امیدواریم شاهد روزی باشیم که آمارها نوید تحولات مثبتی رابدهند.
شکوه میرشاهی سرپرست دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.