اقتصاد مقاومتی را پوستری نکنیم
مروری کوتاه بر اخبار و گفتگوهای مسئولان و فعالان اقتصادی کشور به خوبی نمایانگر گلایههای آنها از حمایت نکردن از تولید و وجود مشکلات مختلف نظیر کمبود نقدینگی، کمبود مواد اولیه و بهرهوری اندک سرمایه و نیروی انسانی در اقتصاد کشور میباشد. تولیدکنندگان معتقد هستند که در طول چند سال اخیر با وجود گذاشتن نامهای اقتصادی بر روی سالهای مختلف، آنطور که انتظار میرفته، برای تحقق آن ها اقدامی انجام نشده است. حال چند روزی میشود که مقام معظم رهبری سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کردهاند، مسئلهای که تحقق آن میتواند ضمن بیاثرکردن فشار دشمنان، باعث افزایش بهرهوری اقتصاد کشور و در نتیجه تسریع رشد اقتصادی ایران شود. با این حال همچنان یکی از نگرانیهایی که در این باره وجود دارد، شعاری برخورد کردن با موضوع اقتصاد مقاومتی، چه در بخش دولتی و چه بخش خصوصی است. موضوعی که بهانهای شد تا با حجتالاسلام حسینزادهبحرینی، نماینده مردم مشهد و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفتگو کرده و نظرات وی را در این باره جویا شویم.
چرا تاکنون با اقتصاد مقاومتی بیشتر شعاری برخورد شده است؟ چه راهکاری برای جلوگیری از شعاری شدن پیشنهاد میکنید؟
معتقدم مهمترین دلیل این نحوه برخورد با نامگذاریهایی که در سالهای مختلف و از جمله اقتصاد مقاومتی از سوی رهبری شده این است که بسیاری از مسئولان فلسفه این حرکت رهبری را بهدرستی درک نکردهاند. این نامگذاری ها ناظر به یک خلأ نظری یا رفتاری در سطح جامعه است که رهبری میخواهند مردم و مسئولان را به آن متوجه کنند.
بهعنوان مثال وقتی رهبری «حمایت از تولید ملی» را شعار سال اعلام میکنند، اگر تمام در و دیوارهای شهرها و روستاهایمان را پر از پوستر و بنرهای اقتصادمقاومتی بکنیم، هیچ اتفاق مثبتی نخواهد افتاد، فقط اسراف کردهایم! در این کشور تولیدکنندهای که میخواهد در چارچوب قانون فعالیت کند و کار و کسب مولد و مشروع راه بیندازد، هیچ حامی و پشتیبانی ندارد. دستگاه عریض و طویل دولتی هم به جای رفع مشکلات و زمینه-سازی برای موفقیت او، چوب لای چرخش میگذارد.
من در یکی از پژوهشهایی که چندسال قبل منتشر شد، نشان دادم که دولت در ایران (به معنی عام آنکه اعم از قوه مجریه است)، مانع بزرگ سرمایهگذاری و کسب و کار در کشور است. از طرفی نگاه مصرفکننده به تولیدات داخلی، منفی است و گاه کالای بیکیفیت خارجی را صرفاً به این دلیل که خارجی است بر کالای مرغوب داخلی ترجیح میدهد؛ رفتار تولیدکننده ایرانی هم در بسیاری از مواقع قابلدفاع نیست و برخی تولیدکنندگان ما نسبت به کیفیت تولیدات خود حساسیت و اهتمام کافی ندارند. خوب، رهبری اینها را میبینند و احساس میکنند که باید جامعه را، مسئولان را متوجه این انحرافات نگرشی و خلأهای نظری و رفتاری کنند. برای همین بر روی اقتصاد مقاومتی تاکید میکنند.
اگر بخواهیم برخورد با اقتصاد مقاومتی را از حالت شعاری خارج کنیم از کجا باید این کار را شروع کرد؟
اگر بخواهیم با اقتصاد مقاومتی درست برخورد کنیم، راهش این است که معلمان، استادان، خطبا، رسانهها و همه کسانی که با فکر مردم سر وکار دارند (حتی پدر و مادرها نسبت به فرزندانشان)، برای تغییر و تصحیح نگرش مردم نسبت به تولید و تولیدکننده برنامهریزی و تلاش کنند، دولت رفتار کارگزاران خود را با تولیدکنندگان زیرنظر بگیرد و مسئولانه و مهربانانه با آنان رفتار کند. مجلس، قوانین دست و پاگیر و ناکارآمد و دلسردکننده را لغو و آنها را با قوانین مترقی و کارآمد جایگزین کند و… . خلاصه اگر فلسفه و پیام این نامگذاری درست درک شود و عزم ملی هم برای اصلاح وجود داشته باشد، هرکس وظیفه خود را خواهد شناخت و مطابق آن عمل خواهد کرد.
چه اقداماتی برای تحقق عملی اقتصاد مقاومتی باید انجام داد؟
مهمترین کاری که باید انجام دهیم این است که فضای کسب و کار را در کشورمان بهبود ببخشیم. مایه تأسف است که در یک کشور مسلمان که ترغیب به کار و تلاش و تولید جزو مهمترین آموزههای دینی آن است، فضای کسب و کار آنقدر نامناسب باشد که صاحبان ثروت رغبتی به سرمایهگذاری و تولید نداشته باشند و ترجیح بدهند پول خود را در واسطهگری و خرید و فروش سکه و طلا و… به کار بیندازند.
آنچه امروز باعث شده اقتصاد کشور ما قفل شود و تلاشهای زیادی که از سوی دولت و مجلس انجام میگیرد کمثمر باشد، همین موضوع یعنی نامناسب بودن فضای کسب و کار است. در رتبهبندیهای بینالمللی ما جزو کشورهایی هستیم که سرمایهگذاری و کسب و کار در آنها «بسیار سخت» است. بوروکراسی حاکم بر سرمایهگذاری و تولید را بهشدت باید کاهش دهیم و قانونمند کنیم. نظام بانکی ما که علیالقاعده باید پشتیبان بخش تولید باشد، به بزرگترین مانع کسب و کار در کشور مبدل شده است. نظام مالیاتی ما موجب بیرغبتی مردم به سرمایهگذاری و تولید میشود و… . البته تقریباً در همه این زمینهها، مجلس و دولت کارهای خوبی انجام دادهاند، اما کافی و اقناعکننده نیست. سهم تولیدکنندگان در حماسه اقتصادی این است که کیفیت تولیدات خود را بهبود ببخشند، بهطوریکه برای مصرفکننده داخلی جذابیت کافی داشته باشد و علاوه بر آن بتواند با تولیدات مشابه خارجی هم رقابت کند.
مشهد چه جایگاهی در تحقق اقتصاد مقاومتی دارد؟
امتیاز مشهد بر سایر شهرها این است که به واسطه وجود مضجع شریف حضرت رضا علیهالسلام، مهمترین پایگاه دین و معنویت در کشور محسوب میشود. از آنجا که همه نامگذاریها هم ریشه در دین و اعتقادات مردم دارد، طبیعی است که عالمان و ساکنان این سرزمین، باید نقش برجستهتری در ترویج نظری و عملی اقتصاد مقاومتی داشته باشند.
ویژگیهای منحصربهفرد اقتصادی استان، نقش این بخش از کشور را در تحقق حماسه اقتصادی پررنگ میکند. همجواری با کشورهای حوزه آسیای میانه و افغانستان، تنوع اقلیمی و بهتبع آن، تنوع محصولات کشاورزی و از همه مهمتر، افتخار میزبانی حضرت ثامن الائمه المعصومین علیهمالسلام که مشهد را به قطب گردشگری مذهبی در جهان تبدیل کرده است، برخی از ویژگیهای منحصر به فرد استان و مشهد است که وظیفه اهالی این بخش از کشور را در پیریزی و تحقق اقتصاد مقاومتی سنگینتر میکند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.