مرکز پژوهشها: اکتشافات معدنی در ایران به یک دهم دیگر کشورها هم نمی رسد
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با بررسی وضعیت اکتشافات معدنی در ایران اعلام کرد: حجم سرمایه گذاری ایران در طرح های معدنی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان حتی به یک دهم آنها هم نمی رسد.
دفتر مطالعات انرژی این مرکز در گزارشی که روز شنبه منتشر شد، به بررسی وضعیت اکتشافات معدنی و هزینه های آن در ایران و جهان پرداخته است.
در این گزارش آمده : نتایج بررسی ها نشان می دهد که در اغلب کشورها و مناطق معدن خیز جهان، تامین اطلاعات پایه زمین شناسی در راستای اکتشافات معدنی بر عهده دولت ها است.
دولت ها در این کشورها که مهمترین نهاد حاکمیتی، محسوب می شوند به سرمایه گذاری و صرف بودجه در امر تهیه اطلاعات پایه ای، به عنوان یک سرمایه گذاری زیرساختی و نرم افزاری نگاه می کنند و معتقدند که موفقیت بخش خصوصی در سایر مراحل و فرآیندهای اکتشافی ، منوط به تامین این زیرساختارها است.
بنابراین سیاست گذاران حوزه صنعت و معدن کشور نیز باید نگاه هزینه ای به فعالیت های پایه ای در امر اکتشافات را کنار گذاشته و با نگاه سرمایه ای به این امر، فعالان بخش خصوصی در این زمینه را یاری رسانند.
مقایسه حجم سرمایه گذاری در ایران طی سال های 1380-1390 نشان می دهد که در بهترین حالت، کل سرمایه گذاری صورت گرفته 1023 میلیارد ریال بوده که به احتساب نرخ تسعیر 1226 ریال، حدود 834 میلیون دلار تخمین زده می شود و در مقایسه با دیگر کشورهای جهان حتی به 1/0 آنها نیز نمی رسد.
واکاوی عدم سرمایه گذاری در امر اکتشاف چه از طرف دولت و چه از طرف بخش خصوصی می تواند علت اصلی «در حاشیه بودن بخش معدن» را نمایان کند.
می دانیم امر اکتشاف در جهان توسط شرکت های بزرگ مقیاس و شرکت های کوچک مقیاس صورت می گیرد که غالبا در کشورهایی مانند کانادا یا استرالیا به وجود آمده اند.
به عبارت دیگر بازار اکتشاف در جهان یک بازار به معنی واقعی همگن از طرف عرضه محسوب شده و ورود و حضور در این بازار مستلزم پذیرش همه بازیگران آن است.
این مطلب، نکته ای است که در ایران با توجه به آمار و اطلاعات موجود هیچ گاه مورد توجه قرار نگرفته است. آمار سرمایه گذاری صورت گرفته در بخش اکتشاف مواد معدنی ایران نشان می دهد که کل بخش خصوصی موجود در ایران حتی در مقیاس شرکت های کوچک مقیاس جهان نیز نتوانسته در این بخش سرمایه گذاری کند در بخش استفاده از سرمایه گذاری خارجی (حضور شرکت های بزرگ و کوچک) نیز ایران با توجه به نبود سرمایه گذاری بموقع دولت در امر زیرساختارهای اطلاعاتی، تاکنون از توفیق چندانی برخوردار نبوده است.
در داخل کشور هم شرکت های بزرگ اکتشافی به معنی واقعی در مقیاس های جهانی هیچ گاه تشکیل نشده اند و اکثر سرمایه گذاری های صورت گرفته توسط شرکت بهره برداری انجام شده اند.
با این مقیاس ها می توان نکات زیر را در ارتباط با اکتشاف مواد معدنی در ایران بیان کرد:
مقیاس سرمایه گذاری و توجه دولت به مقوله تهیه اطلاعات پایه در ایران هیچ تناسبی با کشورهای معدن خیز در جهان ندارد. بنابراین عنایت به سرمایه گذاری توسط دولت در این بخش بسیار ضروری است.
در ایران برخلاف کشورهای برتر معدن خیز، شرکت های بزرگ و کوچک اکتشافی نه حضور دارند و نه در داخل تشکیل شده اند که در اولین فرصت باید سیاستگذاری مناسب برای ایجاد شرکت های اکتشافی داخلی با قابلیت های جهانی صورت گیرد و زمینه حضور شرکت های بین المللی اکتشافی فراهم شود.
نحوه دقیق تامین مالی در شرکت های اکتشافی در ایران و نظام بازار برای فعالیت های اکتشافی تعریف نشده است. بنابراین باید اقتصاد اکتشاف به معنای واقعی در ایران تعریف شود.
فعالیت دولت در مراحل مختلف اکتشافی و نوع حمایت دولت در مراحل مختلف، به طور دقیق تعریف نشده و با توجه به این موضوع در صورت وجود حمایت های ناچیز نیز، سرمایه گذاری در اکتشاف به اهداف مورد نظر نمی رسد.
در صورت تمرکز منابع دولت بر تهیه اطلاعات پایه و شناسایی و دوری کردن از فعالیت های اقتصادی در اکتشاف تفصیلی ، فعالیت های دولت در بخش معدن، هدفمند خواهند شد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.