ضرورتها و موانع پیش رو برای نوسازی ناوگان حمل و نقل تجاری
در تمام دنیا میانگین سنی ناوگان حمل و نقل تجاری حدود پنج سال در نظر گرفته می شود و بعد از پنج سال به دلیل آلودگی ها و هزینه های بسیار این ناوگان ،فرسوده محسوب و در نتیجه اسقاط می شود اما متأسفانه در کشور ما میانگین سن کامیون ها بین 25 تا 30 سال است و به عبارتی میانگین سن ناوگان حمل و نقل تجاری در کشور مان پنج برابر میانگین جهانی است؛ این امر دلایل مختلفی دارد که مهم ترین آن ها عبارت است از:
1- بالا بودن قیمت کامیون در ایران: هم اکنون قیمت کامیون ها در کشور ما حدود چهار برابر قیمت جهانی است.
2- بالا بودن نرخ تسهیلات دولت برای نوسازی ناوگان: نرخ تسهیلاتی که دولت برای نوسازی ناوگان حمل و نقل به بخش خصوصی پرداخت می کند، عملا بیش از 30 درصد است.
3- بالا بودن تعرفه واردات کامیون: تعدادی خودروساز در داخل کشور وجود دارند که بیشتر آن ها صرفا قطعات کامیون ها را مونتاژ می کنند و با این حال باز هم تولیدات آن ها پاسخگوی نیاز بازار داخلی نیست اما برای حمایت از همین ها، دولت تعرفه بالایی برای واردات در نظر گرفته است.
در واقع می توان گفت این خودروسازها رانتی ایجاد کرده اند که باعث فلج شدن حمل و نقل در بخش اقتصادی کشور شده است؛ در حالی که اگر نوسازی ناوگان تجاری به درستی انجام شود و مانند دیگر کشورها در زمینه حمل و نقل به روز باشیم، حدود سه میلیون شغل مستقیم و 20 میلیون شغل غیرمستقیم ایجاد خواهد شد.
گفته می شود در کشور تأمین مواد سوختی برای ناوگان حمل و نقل بخش اقتصادی یک مزیت محسوب می شود و سوخت ارزان است اما این مزیت هم به دلیل فرسوده بودن ناوگان تجاری به «ضد مزیت» تبدیل شده و سوخت مورد نیاز این ناوگان فرسوده چندین برابر ناوگان تجاری استاندارد در جهان است.
در این میان نباید فراموش کنیم که تردد این ناوگان فرسوده حمل و نقل جاده ای و تجاری، خسارت ها و هزینه های متعددی به اقتصاد کشور تحمیل می کند.
افزایش مصرف سوخت و آلودگی محیط زیست ، کاهش ظرفیت های تولید، تجارت و اشتغال زایی در اقتصاد ایران، هزینه نگهداری و تعمیرات زیاد، کاهش توجیه اقتصادی و بهره وری در بخش حمل و نقل، مشکلات ایمنی و ترافیکی، جایگاه نامناسب ناوگان حمل و نقل ایران در شبکه ترانزیتی منطقه، افزایش زمان سفر و حمل و نقل بار و کالا، خسارت رساندن به زیرساخت های حمل و نقل و … بخشی از این خسارت ها و افزایش هزینه هاست.
صنعت حمل و نقل و نوسازی ناوگان تجاری آن در کشور ما مورد غفلت واقع شده است؛ اولین علت غفلت از درآمدهای نفتی کشور است که باعث حجیم شدن دولت می شود و بخش عمده ای از این درآمدهای نفتی صرف هزینه های جاری دولت می شود در حالی که در سایر کشورها این طور نیست.
علاوه بر این حمایت دولت از خودروسازان به بهانه های مختلفی که قابل توجیه هم نیست، باعث غفلت از نوسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل فعال در بخش تجاری شده است.
برای نوسازی ناوگان حمل و نقل باید کامیون ها مانند سایر کشورها به نرخ جهانی به متقاضیان واگذار شود، همچنین تعرفه ها نیز باید مانند دیگر کشورها باشد و از طرفی تسهیلات نوسازی نیز باید با نرخ پایین پرداخت شود.
برخی مدیران و کارشناسان صنعتی معتقدند که نوسازی ناوگان ظرف چند سال از محل صرفه جویی و کاهش مصرف سوخت، افزایش سرعت حمل و نقل و بالا رفتن سود حاصل از حمل و نقل بار، بهبود تجارت ، تولید و اشتغالزایی و …. می تواند چند برابرهزینه نوسازی ناوگان را به اقتصاد کشور، دولت ،کامیون داران و شرکت های حمل و نقل بازگرداند.
همچنین درباره رابطه نوسازی ناوگان باری جاده ای و امنیت رانندگان نیز ذکر این نکته ضروری است که با کاهش تصادفات جاده ای که ناوگان باری در آن نقش دارد، امنیت رانندگان نیز افزایش پیدا می کند.
کشور سنگاپور در یک مقطع زمانی به دنبال توسعه صنعت خود بود اما به دلیل نداشتن مزیت، به سمت توسعه خدمات به ویژه خدمات حمل و نقل رفت و هم اکنون بالاترین درآمد ناخالص ملی را در دنیا دارد؛ کشور ما نیز به دلیل قرار گرفتن در شاهراه حمل و نقلی دنیا می تواند با به روز کردن و گسترش این صنعت درآمد زایی بسیاری داشته باشد.
مجتبی بهاروند نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران
78 تعداد بازدید
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.