گنه کرد در بلخ آهنگری…
کشورهای مختلف با اعطای امتیازات و ایجاد بسترسازی مناسب و سرمایهگذاریهای عظیمی که از این طریق دارند، سعی در گرفتن و راهاندازی ترانزیت و لجستیک دارند؛ مهمترین عامل در این زمینه توسعه شبکه های بنادر، راهها و نیز ایجاد و تصویب قوانین به روز و کارآمد گمرکی و استفاده از تجهیزات الکترونیکی میباشد.
مهمترین اقدام دولتها در سالهای اخیر تسهیل جریان ترانزیت از طریق سادهسازی قوانین و سرعت مناسب جهت ورود کالاها و خروج سریع آنها از کشورشان به نظر میرسد؛ بهطوری که در بعضی کشورها گمرکات فعالیت شبانهروزی دارند و راننده از کامیون خود پیاده نمیشود و تشریفات خروج آن ظرف چند دقیقه انجام میشود.
همچنین این کشورها سعی وافری در یکسانسازی قوانین و پرهیز از اعمال سلیقه شخصی در امر ترانزیت دارند امری که متأسفانه در کشور ما بلای جان ترانزیت شده و باعث اخلال و توقف بزرگی در این زمینه شده است و این موضوع در اجرای قوانین نیز اعمال میشود.
کشور عزیز ما ایران با داشتن موقعیت استراتژیک و خدادادی در مسیر شاهراههای حیاتی ترانزیتی بینالمللی و کریدورهای حملونقلی قرار گرفته است؛ مسیر اروپا به آسیا، مسیر آسیای شرقی به غرب آسیا و آسیای میانه و افغانستان و… موقعیتی فوقالعاده و عالی جهت ترانزیت کالا دارد؛ اما متأسفانه قوانین قدیمی و غیرشفاف که زمینهساز ایجاد سلیقههای شخصی است، مهمترین عامل بازدارنده ترانزیت است؛ نمونه آن اقدام گمرک بندرعباس جهت ارزیابی تمامی کانتینرهایی که بیش از یک قلم کالا دارند، که خود باعث توقفی بزرگ در امر ترانزیت به کشورهای همسایه و آسیای میانه میشود و امیدوارم با تدبیر مناسب مدیران کشور به زودی حل شود.
با کمال تأسف پدیده شوم قاچاق و از همه بدتر اعمال سلیقه برخی از مدیران باعث مشکلات فراوانی برای ترانزیت کشور و شرکتهای حملونقل بینالمللی شد؛ به گواه آمار، اتهاماتی که در این زمینه به این شرکتها وارد شده، 99 درصد در نهایت تبرئه شدهاند.
پدیده قاچاق متأسفانه محصول اقتصاد یارانهای و به شدت دولتی و غیرشفاف است؛ اگر کشور ما هم طی یک دوره حداکثر 10 ساله به کاهش تعرفهها و همگامسازی با اقتصاد جهانی اقدام میکرد، برای همیشه قاچاق کالا ریشهکن میشد اما تا سود در این کار هست و اقتصاد یارانهای و نامعقول است، با کمال تأسف قاچاق هم ریشهکن نمیشود.
قاچاق کالا توسط گروههایی انجام میشود که خیلیها میدانند منشأ آن کجاست و شرکت حملونقل نه توانش را دارد و نه مایل به این کار است.
ما اصل ماجرا را رها کردهایم و به جزئیات و حاشیهها پرداختهایم؛ با قاچاق سوخت مبارزه میکنیم اما ناوگان ما فرسوده بوده و عمر متوسط 30 ساله دارد و مصرف سوخت آنها چهار برابر کامیونهای جدید و پیشرفته است؛ چند برابر سوختی که قاچاق میشود، توسط این کامیونهای فرسوده در کشور دود میشود که آلودگی هوا و تلفات جادهای هم به آن اضافه میشود.
اگر ما میخواهیم درآمد پایدار ترانزیتی داشته باشیم که به گفته کارشناسان این درآمد میتواند بیش از 10 میلیارد دلار باشد و در این رقابت اقتصادی جهانی عقب نمانیم، باید به مسائل زیر توجه کنیم؛
– باید به سمت اقتصاد بخش خصوصی و منطقی کردن تعرفهها و همگامسازی با جهان حرکت کنیم؛ اقتصاد یارانهای و تعرفهای خود عامل اصلی قاچاق است.
– وضع قوانین شفاف و بهروز گمرکی که اجازه اعمال سلیقه شخصی را از تمام مدیران بگیرد.
– بسترسازی مناسب، فعال کردن بنادر استراتژیک از جمله بندر چابهار که نقش بسیار مهمی در افزایش سرعت ترانزیت و رهایی از وابستگی به بنادر کشورهای حاشیة خلیج فارس دارد.
– نوسازی ناوگان حملونقل کشور و بهروز کردن آنها و اجازه به شرکتهای حملونقل جهت واردات کامیون زیرا کهنگی و فرسودگی ناوگان باعث هدر رفتن منابع انرژی کشور میشود و این هدررفت به معنای «قاچاق سفید» است.
مجتبی بهاروند*
* نایب رئیس اول کمیسیون حملونقل، لجستیک و گمرک اتاق بازرگانی ایران
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.