بانکها تولید را ذبح میکنند
مروری بر کارنامۀ بانکها در چند دهۀ اخیر نشان میدهد آنها بیشتر از آنکه دغدغۀ حمایت از تولید و اشتغال داشته باشند به واحدهای تولیدی بهعنوان منبعی برای افزایش حاشیۀ سود خود نگاه میکنند. چنین دیدگاهی سبب شده بنگاههای اقتصادی توسط بانکها ذبح شوند.درواقع نظام بانکی در ایران از زمان تأسیس تاکنون، روابط خود را با تولیدکنندگان بهگونهای تنظیم کرده است که فقط با سود آنها شریک باشد و کاری به وضعیت تولید که ممکن است در مقاطعی زیانده باشد، ندارد. این مسئله سبب شده بهمرور، بیشتر توان واحدهای تولیدی صرف پرداخت سودهای بانکی شده و امکان رقابت با نمونههای مشابه خارجی گرفته شود. درحال حاضر، واحدهای تولیدی در ایران نیاز به نوسازی دارند، اما متأسفانه بانکها در تأمین نقدینگی موردنیاز خرید تکنولوژی روز با کارآفرینان همکاری نمیکنند و یا اگر به آنها وام میدهند، این کار آنقدر با نرخ زیاد صورت میگیرد که هزینۀ تمامشدۀ بهروزسازی واحد تولیدی گران تمام میشود و در عمل، اصل نوسازی را زیر سؤال میبرد.
به طور طبیعی قابلیت رقابت با کالای قاچاق را نداریم
هماکنون بانکها از دو طریق بر تولیدکنندگان فشار میآورند؛ یکی سختکردن شرایط وام به تولیدکنندگان. بانکها اغلب در اخذ وثیقههای بانکی بیشاز حد سختگیری کرده وبرای یک وام، چند سند ملکی از تولیدکننده مطالبه میکنند. این کار برای همۀ واحدها میسر نیست و برخی نمیتوانند به میزانی که لازم است، از بانکها نقدینگی دریافت کنند. دومین مشکل واحدهای تولیدی، نرخ سود بالای وامهاست. در حال حاضر بانکها بهصورت اسمی با ١٨درصد سود به واحدهای تولیدی وام میدهند اما در عمل نرخ سود به ٢٢درصد هم میرسد. باتوجهبه اینکه حاشیۀ سود تولید کمتر از ٢٢درصد است، این مسئله موجب مشکلات فراوانی برای تولیدکنندگان میشود. با این حال، بهدلیل اینکه هزینۀ تمامشدۀ بنگاههای خانگی، زیاد است و قابلیت رقابت با جنس قاچاق را ندارند بعداز مدت کوتاهی، همین واحدهای کوچک نیز از گردونۀ تولید خارج میشوند.
کاهش نرخ سود سپرده های بانکی ضروری است
طی یکسال گذشته و بهواسطۀ کاهش نرخ تورم و ادامهدار بودن این روند اختلاف میان شاخص تورم و نرخ سود سپردههای بانکی افزایش یافته است که این موضوع میتواند آسیبهایی برای اقتصاد کشور بههمراه داشته باشد. در این شرایط برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی، کاهش نرخ سود سپردههای بانکی به امری ضروری تبدیل میشود. یکی از مشکلاتی که بالابودن نرخ سود سپردهها از نرخ تورم بههمراه دارد، عدم ایجاد انگیزه برای حضور در سرمایهگذاریها ازطریق خرید سهام است. زمانیکه فردی احساس کند در بانک بدون انجام فعالیت ریسکی، سود بیشتری به دست میآورد به سرمایهگذاری در تولید توجهی نمیکند و این موضوع میتواند به تولید کشور آسیب وارد کند. بانکمحوربودن اقتصاد ایران، یکی دیگر از تفاوتهای ما با دیگر کشورهاست؛ چراکه در کشور ما بنگاهها و فعالان اقتصادی، خواهان رفع مشکلات مالی خود ازطریق بانکها هستند، درحالیکه اقتصاد در سایر کشورها سرمایهمحور است و تأمین مالی بنگاههای تولیدی ازطریق بورس انجام میشود. در کشورهای دارای اقتصاد متعادل و پیشرو، فعالان اقتصادی ازطریق بازارهای سرمایه، اقدام به تأمین مالی و کسب سود میکنند و بانکها هم درمقابل تلاش میکنند درازای سود بسیار کم، منابع مالی مردم را جذب کنند و درقبال نگهداشتن پول مردم، از آنان هزینه بگیرند.
*تولیدکنندۀ پوشاک/ جواد حسینپور*
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.